Η ανάπτυξη της γλώσσας σε παιδιά με Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος (ASD)

Η γλωσσική ανάπτυξη στα παιδιά με Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος (ASD) παρουσιάζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία αποτελούν πηγή μελέτης για τη γλωσσολογία και την ψυχολογία της γλώσσας. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, η κατανόηση της γλωσσικής ανάπτυξης σε παιδιά με ASD εξακολουθεί να παρουσιάζει προκλήσεις, καθώς σχετίζεται με ποικίλα κοινωνικά, γνωστικά και γλωσσολογικά ελλείμματα.

Τα παιδιά με ASD εμφανίζουν ποικίλα γλωσσικά ελλείμματα, τα οποία επηρεάζουν τη γλωσσική παραγωγή και κατανόηση. Μελέτες δείχνουν ότι η γλωσσική ανάπτυξη αυτών των παιδιών χαρακτηρίζεται από σημαντικές καθυστερήσεις, με τα πρώτα λόγια να παράγονται κατά μέσο όρο στην ηλικία των 38 μηνών, σε σύγκριση με τους 8-14 μήνες στα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά​.

Η πραγματολογία αφορά τη χρήση της γλώσσας ως εργαλείο επικοινωνίας. Στα παιδιά με ASD, τα πραγματολογικά ελλείμματα είναι από τα πιο χαρακτηριστικά, καθώς δυσκολεύονται να προσαρμόσουν την ομιλία τους ανάλογα με το κοινό τους και να διαχειριστούν τη ροή της συζήτησης​. Επίσης, τα παιδιά με ASD παρουσιάζουν δυσκολίες στη χρήση των αναφορών (όπως «αυτός» ή «εκείνο») και συχνά αποτυγχάνουν να κατανοήσουν πότε χρειάζεται να επεξηγήσουν μια ασάφεια.

Η σύνταξη αφορά τον συνδυασμό λέξεων σε φράσεις και προτάσεις. Τα παιδιά με ASD παρουσιάζουν συντακτικά ελλείμματα, αν και οι έρευνες διίστανται ως προς το βαθμό αυτών των ελλειμμάτων. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι η σύνταξη αυτών των παιδιών είναι παρόμοια με την τυπική ανάπτυξη, ενώ άλλες υποδεικνύουν σημαντικές καθυστερήσεις και ελλείμματα. Επιπλέον, παρατηρούνται προβλήματα στη χρήση των μορφημάτων, που είναι οι μικρότερες νοηματικές μονάδες της γλώσσας.

Η σημασιολογία αφορά την κατανόηση των λέξεων και των εννοιών τους. Στα παιδιά με ASD, η σημασιολογική κατανόηση μπορεί να είναι μειωμένη, καθώς παρατηρούνται δυσκολίες στην κατανόηση των ρημάτων που αναφέρονται σε ψυχικές καταστάσεις (όπως «ξέρω», «σκέφτομαι»). Παρά τις δυσκολίες στη σημασιολογία, υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποια παιδιά με ASD καταφέρνουν να αναπτύξουν ένα πλούσιο λεξιλόγιο, αν και η κατανόησή τους μπορεί να διαφέρει από την τυπική ανάπτυξη.

Η φωνολογία αφορά την οργάνωση των ήχων της γλώσσας. Στα παιδιά με ASD, η φωνολογία εμφανίζεται σχετικά διατηρημένη, αν και παρατηρούνται φωνολογικά ελλείμματα σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά σε παιδιά με χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης​.

Βιβλιογραφία:

• Eigsti, I.-M., de Marchena, A. B., Schuh, J. M., & Kelley, E. (2011). Language acquisition in autism spectrum disorders: A developmental review. Research in Autism Spectrum Disorders, 5(2), 681–691.