Παιδιά θύματα και μάρτυρες εγκλήματος

Η προστασία των παιδιών που εμπλέκονται ως θύματα ή μάρτυρες εγκλήματος αποτελεί σημαντική πρόκληση για τα συστήματα δικαιοσύνης σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι κατευθυντήριες γραμμές των Ηνωμένων Εθνών στοχεύουν να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα των παιδιών διαφυλάσσονται καθ’ όλη τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας, ενώ παράλληλα ελαχιστοποιείται η περαιτέρω θυματοποίηση.

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη δικαιοσύνη στις υποθέσεις που εμπλέκονται παιδιά θύματα και μάρτυρες εγκλήματος διαμορφώθηκαν με στόχο να παράσχουν πρακτικές κατευθύνσεις στις εθνικές κυβερνήσεις, τα δικαστικά συστήματα και τους επαγγελματίες. Ο βασικός στόχος είναι η εφαρμογή δικαστικών διαδικασιών που σέβονται τα δικαιώματα των παιδιών, χωρίς να τα εκθέτουν σε επιπλέον τραυματικές εμπειρίες.

Οι κατευθυντήριες γραμμές στηρίζονται σε θεμελιώδεις αρχές, όπως ο σεβασμός της αξιοπρέπειας του παιδιού, η μη διάκριση, η προάσπιση του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού και το δικαίωμα του παιδιού να συμμετέχει ενεργά στη δικαστική διαδικασία. Οι επαγγελματίες καλούνται να υιοθετήσουν μια προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών, διασφαλίζοντας την ψυχολογική και συναισθηματική τους ευημερία.

Η επιτυχής εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών προϋποθέτει την επαρκή εκπαίδευση των επαγγελματιών που έρχονται σε επαφή με παιδιά θύματα και μάρτυρες εγκλήματος. Ειδική έμφαση δίνεται στη διαχείριση των τραυματικών εμπειριών των παιδιών και στην ανάγκη για ελαχιστοποίηση των επαφών τους με τον δράστη του εγκλήματος.

Η προστασία των παιδιών στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας απαιτεί τη συνεργασία πολλών τομέων της κοινωνίας και του κράτους. Οι κατευθυντήριες γραμμές παρέχουν ένα πρακτικό εργαλείο για τη βελτίωση της αντιμετώπισης των παιδιών στα συστήματα δικαιοσύνης, ενώ η εφαρμογή τους απαιτεί συνεχή εκπαίδευση και επανεξέταση των μεθόδων και των διαδικασιών.

Βιβλιογραφία

• United Nations, Economic and Social Council, Standards and norms in crime prevention and criminal justice. E/CN.15/2005/14/Add.1.
• International Bureau for Children’s Rights. Guidelines on justice in matters involving child victims and witnesses of crime (2005).
• Convention on the Rights of the Child (1989).