Χαρακτηριστικά παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες
Ο όρος μαθησιακές δυσκολίες χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Samuel Kirk το 1962 στο έργο του Educating Exceptional Children, όπου γράφει ότι «η καθυστέρηση ή διαταραχή της ανάπτυξης σε μία ή περισσότερες λειτουργίες του γραπτού ή του προφορικού λόγου, όπως είναι η ανάγνωση, η γραφή, η ορθογραφία, η κατανόηση ή και των μαθηματικών, εξαιτίας κάποιας πιθανής εγκεφαλικής δυσλειτουργίας ή διαταραχών συμπεριφοράς και συναισθημάτων».
Είναι γνωστό ότι, στην Ελλάδα, ο όρος μαθησιακές δυσκολίες δημιουργεί σύγχυση σε πολλούς γονείς και εκπαιδευτικούς διότι και τα νοητικά καθυστερημένα παιδιά παρουσιάζουν δυσκολίες μάθησης. Σε αυτό το σημείο πρέπει να διευκρινιστεί ότι η μαθησιακή δυσκολία του καθυστερημένου παιδιού είναι μια γενική δυσκολία μάθησης και όχι μια δυσκολία σε ένα συγκεκριμένο τομέα. Ένα ειδικό πρόβλημα ανάπτυξης παρουσιάζεται σε βασικές ψυχολογικές διαδικασίες και εμποδίζει τη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού σε ορισμένους μόνο τομείς, όπως είναι η ομιλία, η γραφή και η αριθμητική.
Είναι λοιπόν προφανές ότι στην ομάδα των μαθησιακών δυσκολιών συναντάμε παιδιά τελείως φυσιολογικά όσον αφορά στο μεγαλύτερο μέρος της συμπεριφοράς τους, αλλά με κάποιες σοβαρές δυσκολίες σε επί μέρους τομείς της ζωής τους. Μπορούμε να παρατηρήσουμε, λοιπόν, παιδιά που μπορούν να διαβάσουν, αλλά έχουν αδυναμία στην κατανόηση ενός κειμένου. Επίσης, παρατηρούμε παιδιά που δυσκολεύονται στην εκτέλεση των προφορικών εντολών, ενώ δεν είναι βαρήκοα ή κινητικά ανάπηρα. Παιδιά που αδυνατούν να αντιληφθούν ορισμένες οπτικές παραστάσεις, ενώ δεν έχουν προβλήματα όρασης κι άλλα που δυσκολεύονται πολύ να μάθουν με συνηθισμένες μεθόδους διδασκαλίας, ενώ δεν είναι νοητικά καθυστερημένα.
Τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες σχηματίζουν μια εξαιρετικά ανομοιογενή ομάδα παιδιών με κύριο χαρακτηριστικό την ασυμφωνία στην εξέλιξη των επιμέρους ικανοτήτων.
Συνοπτικά, τα χαρακτηριστικά ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες έχουν ως εξής:
- Δυσκολίες στην ανάγνωση (αργός ρυθμός ανάγνωσης, διστακτική και συλλαβική ανάγνωση, λάθη σε επίπεδο σύγχυσης βασικών αντιστοιχιών ήχων και γραπτών συμβόλων, λάθη με οπτικές ομοιότητες γραμμάτων, παράλειψη, αντικατάσταση, αντιμετάθεση γραμμάτων, συλλαβών ή και λέξεων, ελλιπής κατανόηση του κειμένου, χάσιμο της σειράς του βιβλίου).
- Δυσκολίες στη γραφή (πολλά ορθογραφικά λάθη, παραλείψεις, προθέσεις, αντιμεταθέσεις, αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβών και λέξεων, κακογραφία, ακαταστασία, μουντζούρες στον γραπτό λόγο, αδικαιολόγητα κενά, κατάργηση των διαστημάτων, απουσία σημείων στίξης, απουσία κεφαλαίων ή παρεμβολή τους ανάμεσα στα πεζά).
- Δυσκολίες στα μαθηματικά (δυσλειτουργία στην μνήμη, όταν ενασχολούνται με αριθμητικές πράξεις, απώλεια θέσης ή σειράς στην πρόθεση στηλών με αριθμούς, κ.α.).
