Antoni Gaudí : Αρχιτέκτονας ή γλύπης;

«Τίποτα δεν είναι τέχνη, αν δεν προέρχεται από τη φύση»

Ο Antoni Gaudí, ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες του Art Nouveau και του καταλανικού Μοντερνιστικού Κινήματος (Modernisme). Ο Καταλανός αρχιτέκτονας, τα κτήρια του οποίου αποτελούν, ίσως τα πιο τουριστικά αξιοθέατα της Βαρκελώνης, υπήρξε καινοτόμος ως προς τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και τη διακόσμηση τόσο ιδιωτικών κατοικιών όσο και μεγάλων δημόσιων κτηρίων όπως η διάσημη εκκλησία Sagrada Família (οι εργασίες για την ολοκλήρωσή της, θα διαρκέσουν ως το 2026), τα οποία στη πλειοψηφία τους, συγκαταλέγονται στη Λίστα των Μνημείων της UNESCO.

Ο Gaudí υιοθέτησε στοιχεία του ανατολικού πολιτισμού στην αρχιτεκτονική του και, ειδικότερα, στο design των κτηρίων του. Όντας φοιτητής, από το 1873 μέχρι το 1977, στην Escola Tècnica Superior d’Arquitectura της Βαρκελώνης, φαίνεται πως ήρθε σε επαφή με τις διάφορες ασιατικές κουλτούρες, καθώς και με τον Αιγυπτιακό πολιτισμό και την παράδοση των Μάγια. Αργότερα, και λόγω της διάδοσης του Νεογοτθικού στυλ στην ευρωπαϊκή τέχνη (το οποίο εκφράστηκε, κυρίως, από το Γάλλο αρχιτέκτονα Eugène Viollet-le-Duc), στράφηκε στη γοτθική παράδοση, στοιχεία της οποίας είναι ορατά σε πολλά από τα κτήρια του (κατά κύριο λόγο στην εξωτερική τους επιφάνεια και λιγότερο στον εσωτερικό διάκοσμο).

Ωστόσο, το κεντρικό του, στυλιστικό, υπόβαθρο φαίνεται να κατέχει η φύση και τα φυτικά στοιχεία, όπως αυτά διαμορφώνονται στη Sagrada Familia (εντούτοις, στη περίπτωση της διάσημης εκκλησίας, κανείς πρέπει να είναι επιφυλακτικός, καθώς οι εργασίες δεν προχωράνε βάσει τον αρχικών σχεδίων). Ίσως, ο λόγος πίσω από την επιμονή στη χρήση φυτικών μοτίβων, να ήταν η εμμονή του για τη γεωμετρία. Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζουν, τα μοτίβα σε μορφή καλειδοσκοπίου που εντοπίζονται στην εσωτερική διακόσμηση τόσο των οικιών όσο και των μεγαλύτερων πρότζεκτ όπως η Sagrada Familia ή το Πάρκο Güell.

Εκτός από την διακόσμηση, η τάση του για την επίτευξη γεωμετρικών σχεδίων γίνεται ορατή και στην χρήση της catenary arch (σχεδόν οξυκόρυφης αψίδας) σε πολλά κτήρια, όπως στην κρύπτη της Colònia Güell. Όμως, το όνομά του ταυτίστηκε με το κίνημα του Modernisme, το οποίο πήρε μεγάλες διαστάσεις στην περιοχή της Καταλονίας και συνδέθηκε με τη γενικότερη τάση στην ευρωπαϊκή τέχνη για την επιστροφή στις «πολιτισμικές ρίζες» ως αντίδραση στην αυξημένη, λόγω της Βιομηχανικής Επανάστασης, εκβιομηχάνιση της κοινωνίας. Για τους Καταλανούς καλλιτέχνες ο όρος Renaixença (αναγέννηση) ήταν καθοριστικής σημασίας, κυρίως μετά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

Βασικά Βιογραφικά στοιχεία

Ο Antoni Gaudí γεννήθηκε στην πόλη Riudoms ή στην πόλη Reus (δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία σχετικά με τη πόλη γέννησής του), της Καταλονίας το 1852. Φοίτησε από το 1873 μέχρι το 1977, στην Escola Tècnica Superior d’Arquitectura της Βαρκελώνης, ενώ ένα χρόνο μετά την αποφοίτησή του, συμμετείχε στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού, το 1878. Εκεί παρουσίασε τα σχέδια του για τη βιτρίνα της εταιρείας Comella, τα οποία και ενθουσίασαν τον βιομήχανο Eusebi Güell, οδηγώντας στη συνεργασία του με την οικογένεια Güell, και στο σχεδιασμό, τουλάχιστον, 5 κτηρίων (συμπεριλαμβανομένου του πάρκου Güell στη Βαρκελώνη).

Η δουλεία του φαίνεται να αναγνωρίζεται το 1883 καθώς ορίστηκε ως υπεύθυνος αρχιτέκτονας για την Basílica de la Sagrada Família, έργο που φάνηκε να καθόρισε την αρχιτεκτονική του πορεία για σχεδόν δέκα χρόνια (από το 1915 ως και το 1926). Λόγω των πολλών επαγγελματικών προτάσεων και του ελάχιστου χρόνου που διέθετε, συγκέντρωσε γύρω του καταρτισμένους αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες που, αργότερα, αναγνωρίστηκαν για το έργο τους. Κάποιοι από αυτούς ήταν οι: Josep Maria Jujol, Joan Rubió και Cèsar Martinell.

Στις 7 Ιουνίου του 1926, καθώς περπατούσε προς την εκκλησία του Sant Felip Neri, στη λεωφόρο Gran Via de les Corts Catalanes, χτυπήθηκε από το τραμ με αριθμό 30 και έχασε τις αισθήσεις του. Λόγω της απουσίας προσωπικών στοιχείων και της ενδυμασίας του (φορούσε ρούχα εργασίας καθώς εκείνη την περίοδο, εργαζόταν στη Sagrada Familia), η μεταφορά του στο νοσοκομεία καθυστέρησε αποβαίνοντας μοιραία για τη ζωή του. Ο θάνατός του επήλθε δύο μέρες αργότερα. Στην κηδεία του (τελέστηκε στην κρύπτη τησ Sagrada Familia) παραβρέθηκε πλήθος κόσμου, για να τιμήσει τον αρχιτέκτονα που σφράγισε, ουσιαστικά, την πόλη με την τέχνη του.

Πηγές

• Antoni Gaudí. Ανακτήθηκε από https://en.wikipedia.org/wiki/Antoni_Gaud%C3%AD. ( τελευταία πρόσβαση 09/02/2020).
• Casa Batlló. Ανακτήθηκε από https://www.casabatllo.es/en/online-tickets/. (τελευταία πρόσβαση 09/02/2020).
• Casa Milà. Ανακτήθηκε από https://www.lapedrera.com/en/architect-antoni-gaudi?gclid=CjwKCAiA-P7xBRAvEiwAow-Vacp3oGaoq6TV43CWftKowFalb8iXZUgdAZJMpIWE_HsuhihxOaSJ8xoCd6oQAvD_BwE. (τεέυταία πρόσβαση 10/09/2020).