Από την ηττοπάθεια στη δράση- Ποιός είναι ήρωας;
“Αγαπώ αυτόν που ονειρεύεται το ανέφικτο”- Γκαίτε
“Κι έτσι ξαφνικά, έφερε στη ζωή έναν ηρωισμό, έναν ηρωισμό της μέρας της σημερινής, και ήταν αυτό πιο υψηλό από τα κατορθώματα του ημίθεου Ηρακλή.
Και ρώτησαν πως; Κι απάντησε, κουράστηκα πια να φοβάμαι”.
Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί έναν ήρωα από ένα ηττοπαθή;
Το πείσμα και η τρέλα!!
Το μετέωρο βήμα που φαίνεται μονόδρομος προς τη ζωή και τη δημιουργία.
Το ότι δεν βολεύεται, ότι δεν μένει στη ματαίωση και στην αναποδιά. Το ότι έχει την ευελιξία, την ετοιμότητα και την προσαρμοστικότητα να αντιμετωπίσει το απρόβλεπτο. Το απρόβλεπτο που είναι παντού γύρω μας. Όσο και να προσπαθούμε να ελέγξουμε μια κατάσταση πάντα έρχεται κάτι που την ανατρέπει εν μέρει ή ολοκληρωτικά.
Η τόλμη λοιπόν, δεν είναι η έλλειψη φόβου, αλλά το να μπορεί να βγει κάποιος πάνω από τις καταστάσεις που δεν μπορεί να ελέγξει και που μπορεί να μην ευθύνεται, να μην φταίει ο ίδιος. Ο Καζαντζάκης μας λέει: “Nα αγαπάς την ευθύνη, να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω.” Δεν σημαίνει ότι έχουμε πάντα τη δύναμη να ανατρέψουμε μια κατάσταση, μπορούμε όμως να ορίσουμε την αντίδρασή μας.
Ο ψυχίατρος Viktor Frankl στο βιβλίο του το νόημα της ζωής είχε πει ότι “όταν δεν μπορείς να αλλάξεις μια κατάσταση ήρθε η ώρα να αλλάξεις τον εαυτό σου”. Ο Frankl κατά τον B’ παγκόσμιο πόλεμο φυλακίστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς, από όπου κατάφερε να επιβιώσει. Ο ίδιος συμπέρανε ότι ακόμη και στις χειρότερες συνθήκες, ο άνθρωπος έχει πάντα την ελευθερία να επιλέξει τι στάση θα κρατήσει απέναντι σε αυτές. Σκεφτείτε ότι οποιοσδήποτε άλλος στη θέση του θα μπορούσε να είχε πάθει κατάθλιψη, να είχε γίνει ένας πραγματικός δυνάστης για τους γύρω του παραπονούμενος για τις συνθήκες, για όσα έχασε, για όσα έζησε. Το παράπονο και η απραξία είναι οι πιο βολικές αντιδράσεις, ειδικά όταν υπάρχει άλλοθι- αλλά οδηγούν στο τίποτα.
Ήρωας είναι ο άνθρωπος που αντιμετωπίζει τις εσωτερικές του συγκρούσεις, που φωτίζει τα σκοτάδια και τις σκιές του. Κάθε άνθρωπος που με γενναιότητα χτυπιέται με τον εαυτό του, με τις ματαιώσεις, τις αστοχίες, τα λάθη τα δικά του ή άλλων και παρόλα αυτά προχωράει και εξελίσσεται.
Τέτοιοι άνθρωποι είναι δίπλα μας, ανάμεσά μας, αρκεί να έχουμε τα μάτια να τους δούμε.
- Η γυναίκα που έζησε ενδοοικογενειακή βία για 15 χρόνια και τώρα αυτονομείται παίρνοντας διαζύγιο. Που κάνει δύο δουλειές για να μεγαλώσει τα παιδιά της και αναρωτιέται πως θα σταθεί ο γιος της στην πρώτη του ερωτική σχέση.
- Οι συνταξιούχοι που έχουν ελάχιστα εισοδήματα και τα χέρια τους είναι γεμάτα κεράσματα ή που χαρτζιλικώνουν τα εγγόνια να πιουν έναν καφέ.
- Ο άντρας που ερωτεύεται τη γυναίκα του ξανά και ξανά όχι μόνο όταν είναι όμορφη και περιποιημένη, αλλά και όταν είναι κατάκοπη, λεχώνα ή άρρωστη και είναι εκεί για εκείνη και γίνεται παράδειγμα για τα παιδιά του.
- Η μητέρα που αντέχει και μεγαλώνει το ανάπηρο παιδί της, πολλές φορές μόνη της, αντιμέτωπη με την πραγματικότητα της κοινωνίας.
- Το κορίτσι που κυνήγησε το όνειρό του με κόπους και θυσίες και την παρενόχλησε ο δάσκαλός της, χωρίς να ζητήσει ποτέ συγγνώμη. Που δεν το έβαλε κάτω και έγινε μια δυναμική και δημιουργική γυναίκα που εμπνέει και άλλους.
- O νοσηλευτής ή ο γιατρός που θα κάνει υπερωρίες και θα βλέπει τη εργασία του ως λειτούργημα.
- Ο έφηβος από το χωριό που διαβάζει μόνος του χωρίς φροντιστήρια και πετυχαίνει υποτροφίες σε κορυφαία πανεπιστήμια.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι συνάντησαν εμπόδια και αντιμετώπισαν τις δυσκολίες, τους φόβους, τις ανασφάλειές τους, ανακαλύπτοντας δυνάμεις που δεν ήξεραν ούτε οι ίδιοι ότι έχουν. Αντίθετα, οι άνθρωποι που δεν έχουν προβλήματα να ξεπεράσουν ή ξέχασαν από που ξεκίνησαν, ζουν μια ανιαρή πραγματικότητα, μια αβίωτη καθημερινότητα προκαλώντας συμφορές ή πόνο στους άλλους και φλερτάρουν με τα σκάνδαλα σαν ενέσεις ξυπνήματος, υπενθυμίσεις ότι ζουν ακόμα, ψυχικά ανάπηροι-χαμένοι σε λήθαργο.