Η θεωρία των γενικών συστημάτων

Η θεωρία των γενικών συστημάτων έχει τις ρίζες της στη θεωρία του von Bertalanffy (1940) που επιδιώκει να συνδέσει τη θεωρία των συστημάτων στις θετικές και στις κοινωνικές επιστήμες. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή η διατήρηση ενός συστήματος εξαρτάται από τις σχέσεις με το άμεσο περιβάλλον. Για τη λειτουργία και τη διατήρηση του συστήματος απαραίτητη είναι η ανοιχτότητα προς το περιβάλλον.

Η Συστημική Θεωρία έχει εφαρμογή στη μελέτη της δυναμικής της ομάδας λαμβάνοντας υπόψη τη θεώρηση των συνόλων και δίνοντας έμφαση στην οργάνωση των φαινομένων. Η συστημική προσέγγιση, δηλαδή, εξετάζει τα φαινόμενα στο δυναμικό πλαίσιο στο οποίο ανήκουν και όχι μεμονωμένα. Μία βασική αρχή της συστημικής θεωρίας είναι ότι το όλο είναι διαφορετικό από το άθροισμα των μερών και ότι σε όλες τις επιστήμες υπάρχουν κοινές αρχές και φαινόμενα (Κατάκη, 1984).

Οι κανόνες λειτουργίας του όλου είναι διαφορετικοί από τους κανόνες με βάση τους οποίους λειτουργούν τα μέρη (Παπαδιώτη-Αθανασίου, 2000). Στην ανάπτυξη ενός ατόμου είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη τα διάφορα πλαίσια στα οποία κινείται το άτομο και τις αλληλεπιδράσεις που αναπτύσσονται μεταξύ του ατόμου και των συστημάτων στα οποία αυτό κινείται.

Η εφαρμογή της συστημικής θεωρίας στη δυναμική της ομάδας λαμβάνει υπόψη τους κανόνες και τα πρότυπα συμπεριφοράς που αναπτύσσονται μέσα στην ομάδα, καθώς και τα χαρακτηριστικά του ίδιου του ατόμου. Οι κανόνες είναι συγκεκριμένοι κώδικες επικοινωνίας και συμπεριφοράς που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στη συστημική θεωρία είναι η έννοια της δυναμικής οπτικής, της συνεχούς αλλαγής και της δυναμικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφορετικών στοιχείων ενός συστήματος. Μεταξύ των συστημάτων και του περιβάλλοντος υπάρχει πάντα ανταλλαγή και επικοινωνία.

Μία άλλη έννοια που λαμβάνουμε υπόψη στη συστημική προσέγγιση είναι η έννοια της ομοιόστασης, της τάσης δηλαδή που εμφανίζουν τα συστήματα να αντιστέκονται στις αλλαγές και να τείνουν να προσαρμόζονται στην προϋπάρχουσα κατάσταση .