Θεωρητικό υπόβαθρο της ψυχαναλυτικής έννοιας της εμπερίεξης

Η ψυχαναλυτική χρήση του όρου της εμπερίεξης προέκυψε από την αρχική περιγραφή της προβολικής ταύτισης της Klein (Klein, 1946). Η Klein περιέγραψε πώς μια από τις πρώιμες άμυνες του σχιζοειδούς ήταν μια διαδικασία διαχωρισμού τμημάτων του εαυτού και προβολής τους σε άλλους ή αντικείμενα. Η θεωρία της ήταν ότι η επανάληψη κύκλων προβολών ήταν μια αναπτυξιακή διαδικασία του εγώ.

Ο Bion (1959) έγραψε για τη δυνητική λειτουργία μιας μητέρας να δέχεται και να επεξεργάζεται τις προβολές του βρέφους. Δήλωσε ότι εάν ο αναλυτής ή η μητέρα δεν ανταποκρινόταν, «το αποτέλεσμα είναι υπερβολική προβολική αναγνώριση από τον ασθενή και επιδείνωση της νοητικής του διαδικασίας» (Bion, 1959). Στο Learning from Experience (1962a) ο Bion χρησιμοποίησε τον όρο ονειροπόληση για να περιγράψει τη νοητική κατάσταση της μητέρας όταν είναι σε θέση να λάβει και να επεξεργαστεί προβολές. Έγραψε: «Θα χρησιμοποιήσω την ιδέα ενός δοχείου μέσα στο οποίο προβάλλεται ένα αντικείμενο» (Bion, 1962a, σ.90).

Για τον Bion αυτή η διαδικασία περιλάμβανε μια μετάβαση από τη λειτουργία βήτα στην άλφα και ήταν μια διαδικασία που άλλαξε τη συναισθηματική εμπειρία σε γνωστική δραστηριότητα και μια διαδικασία σκέψης (Bion, 1962a). Γι’ αυτόν αυτή η ψυχική αλλαγή περιλάμβανε την ενόχληση των υπαρχόντων τρόπων αντιμετώπισης των ακατέργαστων συναισθημάτων, τη σύνδεση με το συναίσθημα και στη συνέχεια την αναδιάρθρωση του τρόπου επεξεργασίας των συναισθημάτων σε σκέψεις. Εντοπίζοντας αυτή τη διαδικασία στην Κλαϊνική θεωρία, σκέφτηκε ότι η μετάβαση ήταν από μια κατακερματισμένη παρανοϊκή σχιζοειδή κατάσταση σε μια καταθλιπτική θέση, που ήταν η ανάπτυξη νέων συνδέσμων ή δομών. Ο Bion πίστευε ότι αυτή η διαδικασία αλλαγής ήταν δυνητικά καταστροφική και ότι η ανάπτυξη νέων συνδέσμων σήμαινε ότι είχε την ικανότητα να αντέξει και να συγκρατήσει τους παρανοϊκούς σχιζοειδείς φόβους, που προβλέφθηκαν προηγουμένως, του αφανισμού και του θανάτου.

Εμπερίεξη και Προβολική Ταύτιση
Όταν εισήχθη για πρώτη φορά από τον Bion (1958b), ο όρος δοχείο χρησιμοποιήθηκε σε σχέση με την έννοια της προβολικής ταύτισης της Klein. Στην εργασία του, ο Bion περιγράφει πώς ο ασθενής του ήταν εχθρικός και φοβόταν ότι θα σκότωνε τον αναλυτή. Η συνεδρία ολοκληρώθηκε στο σημείο που αυτό εκφράστηκε. Ο Bion συνέδεσε αυτή την εμπειρία με την περιγραφή της Klein για έναν μηχανισμό που, «παράγει προβλήματα στον ασθενή προκαλώντας φόβο για τον αναλυτή που τώρα είναι ένα δοχείο ενός κακού μέρους του εαυτού του» (Bion, 1958b, σ.342). Ο μηχανισμός στον οποίο αναφέρεται ο Bion ήταν η προβολική αναγνώριση. Αν και η Klein δεν ήταν το πρώτο άτομο που χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο (Spillius, 2012), τον είχε αναφέρει στην εργασία της, Notes on Some Schizoid Mechanisms (1946). Σε αυτό το άρθρο η Klein περιέγραψε τη διαδικασία της προβολικής ταύτισης.

Η Klein περιγράφει τα μέρη του εαυτού που προβλήθηκαν τόσο ως καλά όσο και ως κακά. Αυτή η διαδικασία αναγνωρίστηκε ανοιχτά από τον Bion (1962a) ως μια διαδικασία όπου η μητέρα είναι ο αποδέκτης συναισθημάτων που το βρέφος αδυνατεί να συγκρατήσει και ότι λαμβάνει χώρα μια διαδικασία, την οποία ονομάζει ως τροποποίηση των συναισθημάτων ή αργότερα, εμπερίεξη, η οποία τότε δίνει τη δυνατότητα στο βρέφος να τα ανέχεται και να τα συγκρατεί.

Η Melanie Klein έχει περιγράψει μια πτυχή της προβολικής ταύτισης που σχετίζεται με την τροποποίηση των παιδικών φόβων. Το βρέφος προβάλλει ένα μέρος της ψυχής του, δηλαδή τα άσχημα συναισθήματά του, σε ένα “καλό στήθος”. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο καλό στήθος, τροποποιούνται με τέτοιο τρόπο ώστε το αντικείμενο που επανεισάγεται έχει γίνει ανεκτό στον ψυχισμό του βρέφους.
(Bion, 1962a, σελ. 90).