Προσωποκεντρική Συμβουλευτική
Η Συμβουλευτική σχέση στηρίζεται πολύ στην προσωποκεντρική θεωρία του Carl Rogers.
Το επίκεντρο της συμβουλευτικής διαδικασίας είναι το άτομο ως πρόσωπο και ο σκοπός της είναι η ενίσχυση των δυνάμεων του προσώπου και η αναδόμηση της προσωπικότητάς του. Η προσέγγισή του διευκολύνει τον συμβουλευόμενο να γίνει κύριος του εαυτού του και να μάθει τη στρατηγική με την οποία μπορεί να το καταφέρει.
Βασικές έννοιες της προσωποκεντρικής Συμβουλευτικής είναι η μη κατευθυντικότητα από τον σύμβουλο και η συνειδητοποίηση ότι το άτομο έχει αποθέματα προσωπικής δύναμης.
Πλαίσιο αναφοράς: Ο Rogers πιστεύει στη θετική φύση του ανθρώπου που δοκιμάζει και αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα με το δικό του υποκειμενικό άξονα αναφοράς. Ο σύμβουλος πρέπει να είναι ικανός να διαχωρίζει το δικό του πλαίσιο αναφοράς, από αυτό, του συμβουλευόμενου.
Ο άνθρωπος είναι ον θετικό και άξιο εμπιστοσύνης, που μπορεί να καταλαβαίνει και να αξιολογεί τον εαυτό του και να κάνει εποικοδομητικές επιλογές. Όμως οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί, τα αποθαρρυντικά μηνύματα (λεκτικά και μη), απαισιόδοξες προσδοκίες των “σημαντικών άλλων” κάνουν τον άνθρωπο να χάνει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.
Εμπόδια στην ανάπτυξη της ψυχικής υγείας του νεαρού εξελισσόμενου ατόμου είναι η τάση των γονέων να τα αγαπούν “υπό όρους”, νομίζοντας ότι έτσι το βοηθούν να διορθωθεί. Ετσι το παιδί εσωτερικεύει την απόρριψη των άλλων προς τον εαυτό του και καταφεύγει σε διαστρεβλωτικούς μηχανισμούς αρνούμενο να αναγνωρίσει τις αρνητικές πλευρές του που τις θεωρεί απειλητικές. Ετσι εμποδίζει την αυτοπραγμάτωση.
Βασικός στόχος της Συμβουλευτικής είναι να βοηθήσει το άτομο να πετύχει μια εποικοδομητική αλλαγή προσωπικότητας που οδηγεί στη συγκρότηση, σε λιγότερη εσωτερική σύγκρουση και στη χρησιμοποίηση από το άτομο περισσότερης ενέργειας για την καλυτέρευση της ζωής του.
Είναι αναγκαίο να υπάρχουν οι παρακάτω όροι κατά τη συμβουλευτική διαδικασία:
- Δύο πρόσωπα βρίσκονται σε ψυχολογική επαφή (συναισθηματικό κλίμα)
- Ο πρώτος (συμβουλευόμενος) σε μια κατάσταση έλλειψης ισορροπίας και άγχους.
- Ο δεύτερος (σύμβουλος) ισορροπημένος και συγκροτημένος.
- Ο σύμβουλος νιώθει ένα “άνευ όρων” σεβασμό.
- Ο σύμβουλος νιώθει μια βαθιά κατανόηση για τον εσωτερικό κόσμο του συμβουλευόμενου και προσπαθεί να δείξει αυτή την κατανόηση.
- Ο σύμβουλος καταφέρνει να καταλάβει ο συμβουλευόμενος το θετικό του ενδιαφέρον και τη βαθιά του κατανόηση (ενσυναίσθηση).