Τα Συστατικά στοιχεία της συγνώμης

Όταν ένα πρόσωπο από αγάπη και γενναιοδωρία, προσφέρει ως δώρο τη συγγνώμη του στο πρόσωπο που του προξένησε κακό, τότε ο δέκτης της συγνώμης γίνεται δεκτης μιας σειράς μηνυμάτων:

• Ότι το πρόσωπο που έχει πληγωθεί έχει επίγνωση της πράξης του να συγχωρήσει τον φταίχτη.
• Ότι το θύμα εμπιστεύεται και ελπίζει ότι ο φταίχτης μπορεί και θέλει να μεταμεληθεί και να αλλάξει τη συμπεριφορά του.
• Ότι το θύμα σέβεται το φταίχτη ως ανθρώπινο πρόσωπο με αυταξία.
• Ότι οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι κάτι πολύτιμο για την ύπαρξη και γι αυτό είναι σημαντικό να αποκατασταθούν και να διαφυλαχθούν.
• Ότι υπάρχει ελπίδα στο μέλλον θύμα και θύτης να διατηρούν καλές σχέσεις μεταξύ τους.
• Ότι ο φταίχτης μπορεί να νιώθει ελεύθερος από την ενοχή και το φόβο της αντεκδίκησης.
• Ότι το να συγχωρεί κάποιος τον εχθρό του δεν σημαίνει ότι τον αθωώνει, ότι δηλαδή δεν αποδοκιμάζει τις αδικίες του ή ότι υποτιμά το κακό που του προξένησε.

Το να ζητήσει κάποιος συγγνώμη είναι λυτρωτικό τόσο για τον ίδιο, όσο και για τον άνθρωπο που έχει πληγωθεί.

Η συγχώρεση ανυψώνει τους ανθρώπους και τις σχέσεις γιατί τους απελευθερώνει από το κλείσιμο, την απελπισία και τον πόνο.

Κάθε άνθρωπος σε κάθε διαπροσωπική σχέση έχει το δικό του προσωπικό μερίδιο ευθύνης. Με το να μειωθούν οι άμυνες ενός ατόμου και να ζητήσει συγγνώμη δεν γίνεται  πιο επιρρεπής σε συναισθηματισμούς. Αντιθέτως, αντιμετωπίζει συνειδητά τον ίδιο του τον εαυτό και εν συνεχεία τον άνθρωπο που «πλήγωσε». Εν κατακλείδι, η αξία της συγγνώμης δεν έγκειται αποκλειστικά και μόνο στην  έκφραση της. Κρύβεται στη συμπεριφορά μας αφού την ζητήσουμε. 

Η συγγνώμη και η συγχώρεση είναι δυο διαφορετικές αλλά αλληλένδετες έννοιες. Η συγχώρεση αποτελεί μια εξίσου σημαντική αλλά δύσκολη διαδικασία. Μπορεί να οριστεί ως «η διαδικασία μέσω της οποίας επιτρέπουμε σε κάποιον να ξανά μπει στη καρδιά μας» (Karen, 2001). Με άλλα λόγια, είναι μια ακόμα προσπάθεια να επενδύσουμε συναισθηματικά σε κάποιο άτομο που μας πλήγωσε. 

Συστατικά στοιχεία της συγνώμης

Θεραπεία: Η διαδικασία της συγχώρεσης έχει θετική επίδραση στην ψυχική και σωματική υγεία. Είναι σημαντικό ο άνθρωπος που έχει πληγεί ή τραυματιστεί να αναζητήσει βοήθεια και καθοδήγηση.

Διαπροσωπικές σχέσεις: H επούλωση του τραύματος δεν αποκαθιστά μόνο την σχέση με το θύμα (όταν αυτό είναι εφικτό), αλλά ωφελεί πολλαπλά τον άνθρωπο σε όλες τις διαπροσωπικές του σχέσεις. 

Απαλλαγή από την ενοχή: Στην ψυχοθεραπεία η μετάνοια έχει θετική επίδραση, μετακινεί τον άνθρωπο, του δίνει τη δυνατότητα να κατανοεί τον εαυτό και τους άλλους, σύμφωνα με τον Jung (1928) και τον Todd (1985).

Νέα αρχή: Για να αποκατασταθούν οι σχέσεις χρειάζεται να υπάρξει μια νέα αρχή τόσο για το θύτη όσο και για το θύμα, έτσι ώστε το θύμα να είναι σε θέση να νιώθει θετικά συναισθήματα για το θύτη και να πάψει να θυμάται την οδυνηρή εμπειρία που του προκάλεσε.

Βιβλιογραφία

• Κακαβούλης Α (1998). Η συγγνώμη στις διαπροσωπικές σχέσεις. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
• Karen, R. (2001). The forgiving self: The road from resentment to connection. Doubleday & Co.
• Luskin, F. (2002) Forgive for good: A proven prescription for health and happiness. Harper, San Francisco.
• McCullough, M. E., & Witvliet, C. V. (2002). The psychology of forgiveness. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (p. 446–458). Oxford University Press.
• Toussaint, L. L., Worthington, E. L., Jr., & Williams, D. R. (Eds.). (2015). Forgiveness and health: Scientific evidence and theories relating forgiveness to better health. Springer Science + Business Media.