Φιλοσοφία,  Ψυχοθεραπεία

Το Απρόβλεπτο κατά τον Bion

Η θεωρία του Wilfred Bion προσφέρει μια βαθιά και περίπλοκη κατανόηση της ψυχικής λειτουργίας και της ανθρώπινης εμπειρίας, ιδιαίτερα όσον αφορά την αντιμετώπιση του απρόβλεπτου και της αγωνίας. Κεντρική στην προσέγγισή του είναι η έννοια της “καταστροφικής αγωνίας” και η εκ γενετής ικανότητα προσμονής, η οποία διαφωτίζεται μέσα από τη μεταφορά της προσμονής του μαστού από το βρέφος.

Η Αίσθηση του Απρόβλεπτου

Στην θεωρία του Bion, η αίσθηση του απρόβλεπτου είναι κεντρική και συνδέεται άμεσα με την ανθρώπινη εμπειρία της αγωνίας. Αυτή η αγωνία δεν προκύπτει μόνο από την αναμονή για την ικανοποίηση των βασικών αναγκών, όπως είναι η πείνα, αλλά και από τη βαθιά ανησυχία για το απρόσμενο, το απροσδιόριστο και το άγνωστο στην ψυχική ζωή.

Εκ Γενετής Ικανότητα Προσμονής

Η ικανότητα προσμονής του μαστού από το βρέφος είναι μια βασική μεταφορά για την ικανότητα του ανθρώπου να αναμένει και να προετοιμάζεται για την ικανοποίηση των αναγκών του. Αυτή η εκ γενετής ικανότητα είναι ενδεικτική της πρώιμης σχέσης του ανθρώπου με τον κόσμο και την ανάγκη για ασφάλεια μέσω της προβλεψιμότητας.

Καταστροφική Αγωνία

Η “καταστροφική αγωνία” που μπορεί να προκληθεί από την απρόβλεπτη συνάντηση με το αντικείμενο σχετίζεται με το βάθος του ανθρώπινου φόβου για το άγνωστο και την αντιμετώπιση των αμυντικών μηχανισμών που ενεργοποιούνται για να προστατεύσουν το άτομο από την ψυχική δυσφορία. Η καταστροφική αγωνία εκφράζει τον φόβο της πλήρους απώλειας της συνείδησης και της ψυχικής ολότητας, η οποία μπορεί να φαντάζει σχεδόν ως μια μορφή ψυχικού θανάτου.

Πρόσβαση στη Γνώση

Η αντιμετώπιση της καταστροφικής αγωνίας και η αίσθηση του απρόβλεπτου απαιτούν μια διαδικασία βαθιάς αυτογνωσίας και πνευματικής ανάπτυξης, όπου η πρόσβαση στη γνώση και η κατανόηση της προσωπικής ψυχικής δυναμικής προσφέρουν τη δυνατότητα για ψυχική θεραπεία και ενδυνάμωση.

Συνοψίζοντας, η προσέγγιση του Bion στο πρόβλημα του πόνου και της ψυχικής οδύνης, μέσω της καταστροφικής αγωνίας και της έννοιας του απρόβλεπτου, υπογραμμίζει τη σημασία της αντιμετώπισης των βαθύτερων φόβων και ανησυχιών για την επίτευξη ψυχικής ανάπτυξης και θεραπείας.

Βιβλιογραφία: Schmid-Kitsikis E. “Wilfred R. Bion”, Aθήνα 2011: Εκδόσεις Βήτα