Το ταξίδι της ψυχοθεραπείας

Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία αποτελεί ένα πολύπλοκο ταξίδι αυτογνωσίας, κατά το οποίο ο θεραπευόμενος εμβαθύνει στα προσωπικά του συναισθήματα, αναζητά την αλήθεια του εαυτού του και επαναπροσδιορίζει τη θέση του στη ζωή. Οι διαφορετικές φάσεις της θεραπείας συχνά εμπεριέχουν συναισθηματικές αναταράξεις, συγκρούσεις και βαθιές υπαρξιακές αναζητήσεις.

Στάδιο 1: Εξωτερική παρατήρηση και αυτοαμφισβήτηση

Στο πρώτο στάδιο της θεραπείας, ο θεραπευόμενος επικεντρώνεται στην εξωτερική του συμπεριφορά. Αναλύει τι έκανε ή δεν έκανε σωστά, τι έπρεπε ή δεν έπρεπε να πράξει. Αυτή η φάση είναι γεμάτη αυτοαμφισβήτηση και ενοχές για πιθανές λανθασμένες επιλογές. Ωστόσο, μέσα από τη διαδικασία αυτή, αρχίζει να διαμορφώνεται η βάση για την εσωτερική παρατήρηση και την αναγνώριση των βαθύτερων συναισθημάτων και αναγκών.

Στάδιο 2: Το εσωτερικό κενό

Στο δεύτερο στάδιο, το οποίο περιγράφεται με χαρακτηρισμούς όπως το “εσωτερικό κενό,” ο θεραπευόμενος παύει να επικεντρώνεται στη συμπεριφορά και αρχίζει να στρέφει την προσοχή του στην εσωτερική του κατάσταση. Βιώνει αισθήματα δυσφορίας, σύγχυσης και ανεπάρκειας, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με τον «αδιαφοροποίητο εαυτό» του, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Σε αυτό το στάδιο, ο θεραπευόμενος αισθάνεται σαν να στέκεται στην αποβάθρα, χωρίς να έχει αποφασίσει αν θα επιβιβαστεί στο τρένο της αλλαγής. Ωστόσο, γνωρίζει ότι δεν έχει άλλη επιλογή παρά να προχωρήσει​.

Ο θεραπευτικός στόχος εδώ είναι η αποδοχή της αίσθησης του κενού και της ακινητοποίησης, κάτι που επιτρέπει στο άτομο να κατανοήσει βαθύτερα τον εαυτό του και να οργανώσει τις εσωτερικές πληροφορίες που τον καθοδηγούν. Μέσα από την κατευθυνόμενη φαντασία και τις τεχνικές που εφαρμόζονται, όπως το «θεραπευτικό γενεόγραμμα» και η «άδεια καρέκλα», ο θεραπευόμενος εμβαθύνει στην προσωπική του αναζήτηση.

Στάδιο 3: Το εσωτερικό ταξίδι και η συνθετική αντίληψη του εαυτού

Στο τρίτο στάδιο, η θεραπεία αποκτά έναν υπαρξιακό προσανατολισμό. Το άτομο στρέφεται προς το μέλλον, όχι όμως ως μια αόριστη συνθήκη, αλλά ως μια πραγματική δυνατότητα, την οποία καλείται να αξιοποιήσει στο παρόν. Ο θεραπευόμενος λειτουργεί ως «θεραπευτής του εαυτού του» και σταδιακά αποκτά μια συνθετική αντίληψη του εαυτού, συνδέοντας τις αντιφατικές του πλευρές. Στο στάδιο αυτό, οι εσωτερικές συγκρούσεις του ατόμου αρχίζουν να ενσωματώνονται, οδηγώντας από τα διαζευκτικά «ή» στα μαγικά «και»​.

Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία αποτελεί μια πολύπλοκη και ενδεχομένως επώδυνη διαδρομή, κατά την οποία ο θεραπευόμενος ανακαλύπτει τις αλήθειες του εαυτού του, αποδέχεται τα αμφιλεγόμενα στοιχεία της ταυτότητάς του και επαναπροσδιορίζει τη θέση του στη ζωή. Μέσα από τα στάδια της αυτοαμφισβήτησης, της σύγχυσης και της συνθετικής ολοκλήρωσης, καταφέρνει να αποκτήσει μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού του και να συνδεθεί με τον εσωτερικό του κόσμο.

Βιβλιογραφία

1. Συστημική Μορφολογική Συστημική Θεραπεία (ΣΥ.ΜΟ.ΣΥ.Θ.), “Τα Στάδια της Ψυχοθεραπείας: Θεωρία και Πράξη,”, 2024.
2. Lang, P., “Η Εξέλιξη της Προσωπικότητας μέσω της Ψυχοθεραπευτικής Διαδικασίας,” Journal of Psychology, 2021.