Ψυχογενής ανορεξία: συμπτώματα, αιτιολογία και θεραπευτικές παρεμβάσεις

Η ψυχογενής ανορεξία αποτελεί μια από τις σοβαρότερες διαταραχές διατροφής, με κύρια χαρακτηριστικά την ακατανίκητη τάση για απίσχνανση μέσω ασιτίας και τον έντονο φόβο αύξησης βάρους, ακόμα και όταν το άτομο είναι ήδη υπερβολικά αδύνατο. Η διαταραχή εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες εφηβικής και μετεφηβικής ηλικίας και σχετίζεται με σημαντικές επιπλοκές τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία. Σκοπός αυτού του άρθρου είναι η παρουσίαση των βασικών χαρακτηριστικών της ψυχογενούς ανορεξίας, της αιτιολογίας της και των σύγχρονων θεραπευτικών προσεγγίσεων.

Συμπτώματα

Το κεντρικό σύμπτωμα της ψυχογενούς ανορεξίας είναι η ακατανίκητη τάση για ακραία απώλεια βάρους μέσω της αποφυγής τροφής, καθώς και ο έντονος φόβος αύξησης βάρους ακόμα και όταν το άτομο είναι υποσιτισμένο​. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη της απώλειας βάρους περιλαμβάνουν αυστηρές δίαιτες, προκλητούς εμετούς, χρήση καθαρτικών και διουρητικών, καθώς και υπερβολική γυμναστική. Παράλληλα, τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία χαρακτηρίζονται από διαστρεβλωμένη αντίληψη του σωματικού τους βάρους και μορφής​.

Αιτιολογία

Η αιτιολογία της ψυχογενούς ανορεξίας είναι πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει ατομικούς, οικογενειακούς και κοινωνικοπολιτισμικούς παράγοντες. Ατομικοί παράγοντες περιλαμβάνουν ψυχολογικό τραύμα, προδιάθεση για τελειοθηρία, και συννοσηρότητα με άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές​. Οικογενειακοί παράγοντες περιλαμβάνουν την υπερπροστασία, τη σύγχυση ρόλων, και την παγιδευτική εμπλοκή​. Κοινωνικοπολιτισμικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την πίεση για διατήρηση ενός συγκεκριμένου σωματικού προτύπου που προωθείται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την κοινωνία​.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπευτική προσέγγιση της ψυχογενούς ανορεξίας απαιτεί μια πολυδιάστατη παρέμβαση που περιλαμβάνει ιατρική, ψυχιατρική και ψυχολογική υποστήριξη​. Στόχοι της θεραπείας είναι η αποκατάσταση του σωματικού βάρους, η εξοικείωση με φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες, και η αντιμετώπιση των συναισθηματικών και ψυχολογικών παραγόντων που συντηρούν τη διαταραχή. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική είναι απαραίτητη​. Παράλληλα, η ατομική και οικογενειακή ψυχοθεραπεία παίζουν κεντρικό ρόλο στην αποκατάσταση της αυτοεκτίμησης και της αυτονομίας του ασθενούς​.

Η ψυχογενής ανορεξία είναι μια σοβαρή και συχνά χρόνια διαταραχή που απαιτεί μακροχρόνια και πολύπλευρη θεραπευτική παρέμβαση. Η έγκαιρη διάγνωση και η εντατική θεραπεία είναι κρίσιμες για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της και την πρόληψη σοβαρών ιατρικών και ψυχολογικών επιπλοκών.

Βιβλιογραφία

1. DSM-IV Diagnostic Criteria for Anorexia Nervosa.
2. Μονάδα Διατροφικών Διαταραχών. (2023). Θεραπευτικές Παρεμβάσεις στην Ψυχογενή Ανορεξία. Εκδόσεις Ψυχολογία.
3. National Eating Disorders Association. (2022). Anorexia Nervosa: Symptoms and Treatment.