To “κράτημα”

Στην ψυχαναλυτική θεωρία, το «κράτημα» στις σχέσεις αναφέρεται στη συναισθηματική συγκράτηση και υποστήριξη που παρέχεται από έναν φροντιστή ή σημαντικό άλλο.

Σύμφωνα με τον Winnicott, το “κράτημα” αναφέρεται στην ικανότητα του φροντιστή να δημιουργήσει έναν ασφαλή και περιποιητικό χώρο για την πρώιμη ανάπτυξη του βρέφους. Περιλαμβάνει την ικανοποίηση των σωματικών και συναισθηματικών αναγκών του βρέφους, την παροχή μιας αίσθησης ασφάλειας και τη διευκόλυνση της εξερεύνησης του κόσμου. Η συντονισμένη ανταπόκριση του φροντιστή βοηθά το βρέφος να αναπτύξει μια υγιή αίσθηση του εαυτού του και μια ασφαλή προσκόλληση.

Στις σχέσεις ενηλίκων, η έννοια του κρατήματος πηγάζει από αυτή την ιδέα ενός υποστηρικτικού και συγκρατητικού περιβάλλοντος. Αναφέρεται στη συναισθηματική παρουσία και τον συντονισμό που προσφέρουν ο ένας στον άλλον, την παροχή άνεσης, κατανόησης και αποδοχής στο άλλο άτομο.

Σε ένα ψυχαναλυτικό πλαίσιο, το κράτημα θεωρείται απαραίτητο για τη δυναμική της υγιούς σχέσης. Επιτρέπει στα άτομα να αισθάνονται ασφάλεια, επικύρωση και υποστήριξη, γεγονός που τους δίνει τη δυνατότητα να εξερευνούν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους πιο ελεύθερα. Το κράτημα παίζει επίσης ρόλο στην αποκατάσταση συναισθηματικών πληγών και στη διευκόλυνση της συναισθηματικής ανάπτυξης μέσα στη σχέση.

Το να κρατάς τις σχέσεις σημαίνει να είσαι συναισθηματικά διαθέσιμος, με ενσυναίσθηση και να ανταποκρίνεσαι στις ανάγκες του άλλου ατόμου. Περιλαμβάνει την ενεργητική ακρόαση, την παροχή άνεσης και επιβεβαίωσης και τη δημιουργία ενός χώρου όπου και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τους βλέπουν και τους κατανοούν, συνεπώς μπορούν να καλλιεργήσουν την εμπιστοσύνη, την οικειότητα και την αίσθηση συναισθηματικής σύνδεσης.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το κράτημα στις σχέσεις είναι μια αμοιβαία διαδικασία. Και οι δύο εταίροι συμβάλλουν στη δημιουργία ενός τέτοιου, προσφέροντας υποστήριξη και φροντίδα όταν χρειάζεται. Αυτό το αμοιβαίο κράτημα μπορεί να ενισχύσει τη συνολική συναισθηματική ευημερία των ατόμων και την ίδια τη σχέση.

Το “κράτημα” στην ψυχοθεραπεία

Το κράτημα βοηθά στη δημιουργία μιας θεραπευτικής συμμαχίας, η οποία είναι η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του πελάτη και του θεραπευτή που αποτελεί τη βάση για αποτελεσματική θεραπεία.

Το κράτημα μπορεί να αποδειχθεί μέσω διαφόρων θεραπευτικών τεχνικών, όπως η ενεργητική ακρόαση, η ενσυναίσθηση, η επικύρωση και οι μη λεκτικές ενδείξεις, όπως η οπτική επαφή και η γλώσσα του σώματος. Η ικανότητα του θεραπευτή να συγκρατεί τις συναισθηματικές εμπειρίες του πελάτη μπορεί να διευκολύνει τη διαδικασία επούλωσης, να προωθήσει τον αυτοστοχασμό και να προωθήσει την προσωπική ανάπτυξη.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το κράτημα δεν σημαίνει προστασία του πελάτη από δυσφορία ή αποφυγή προκλητικών θεμάτων. Αντίθετα, περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός χώρου όπου ο πελάτης νιώθει υποστήριξη και κατανοητός, ακόμη και όταν αντιμετωπίζει δύσκολα συναισθήματα ή εμπειρίες. Ο ρόλος του θεραπευτή είναι να συνοδεύει τον πελάτη στο ταξίδι του, παρέχοντας μια σταθερή και περιποιητική παρουσία στην πορεία.

Βιβλιογραφία:

• Winnicott, D.W. (1960). “The Theory of the Parent-Infant Relationship.” International Journal of Psychoanalysis, 41, 585-595.
• Winnicott, D.W. (1971). Playing and Reality. London: Routledge.
• Benjamin, J. (1988). The Bonds of Love: Psychoanalysis, Feminism, and the Problem of Domination. New York: Pantheon Books.
• Gallese, V. (2003). “The manifold nature of interpersonal relations: The quest for a common mechanism.” Philosophical Transactions: Biological Sciences, 358(1431), 517-528.