Αντιμετωπίζοντας το Gaslighting

Το gaslighting, γνωστή μέθοδος ψυχολογικής χειραγώγησης, είναι μια μορφή ελέγχου που χρησιμοποιείται συχνά σε τοξικές σχέσεις. Οι άνθρωποι που την εφαρμόζουν προσπαθούν να πείσουν το άτομο με το οποίο σχετίζονται ότι η αντίληψη, οι μνήμες ή τα συναισθήματά του είναι λανθασμένα ή υπερβολικά. Αυτή η πρακτική υποσκάπτει την εμπιστοσύνη του θύματος στον εαυτό του, δημιουργώντας του την αίσθηση ότι χάνει τον έλεγχο της πραγματικότητας. Το αποτέλεσμα είναι η απώλεια αυτοεκτίμησης και η αύξηση του άγχους και της θλίψης, καθώς το άτομο προσπαθεί να κατανοήσει αν οι εμπειρίες του είναι όντως αληθινές.

Στρατηγικές αντιμετώπισης

Θυμόμαστε τα πράγματα διαφορετικά

Αυτή η φράση είναι ένας μη αντιδραστικός τρόπος να απαντήσει κανείς στη gaslighting, αποφεύγοντας τις εντάσεις και τις συγκρούσεις. Δηλώνει ξεκάθαρα ότι έχετε μια διαφορετική οπτική για το τι συνέβη, χωρίς να ακυρώνετε την εμπειρία του άλλου ατόμου. Με αυτόν τον τρόπο, θέτετε μια βάση ισορροπίας, αναγνωρίζοντας τη διαφορά χωρίς να προσπαθείτε να αποδείξετε ότι έχετε δίκιο. Είναι ένας διακριτικός τρόπος να υπερασπιστείτε τη δική σας πραγματικότητα, διατηρώντας παράλληλα την ψυχραιμία σας.

Αν συνεχίσεις να μου μιλάς έτσι, δεν θα συμμετέχω στη συζήτηση

Η φράση αυτή είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα ορίων. Εάν ο συνομιλητής σας συνεχίσει να είναι επιθετικός ή να σας αμφισβητεί, δηλώνετε ότι δεν πρόκειται να συνεχίσετε τη συζήτηση. Αυτή η στάση δείχνει ότι δεν είστε διατεθειμένοι να ανεχτείτε χειριστική συμπεριφορά και ότι είστε έτοιμοι να διακόψετε τη συζήτηση για να προστατέψετε τον εαυτό σας. Η απομάκρυνση από μια επιθετική ή χειριστική συζήτηση είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για να αποφύγετε την περαιτέρω ψυχολογική φθορά.

Σε ακούω, ωστόσο αυτή δεν είναι η δική μου εμπειρία

Με αυτή τη φράση δείχνετε ότι ακούτε τον άλλον, αλλά υπενθυμίζετε ότι η δική σας εμπειρία είναι διαφορετική. Αυτή η προσέγγιση δεν αρνείται την οπτική του άλλου ατόμου, αλλά ταυτόχρονα διασφαλίζει ότι η δική σας αλήθεια παραμένει ακέραιη. Με αυτόν τον τρόπο, τοποθετείτε την εμπειρία σας σε ένα ξεχωριστό πλαίσιο, δείχνοντας ότι δεν επηρεάζεστε από τις προσπάθειες του άλλου να σας πείσει για κάτι διαφορετικό από αυτό που γνωρίζετε.

Ξέρω την αλήθεια μου, αλλά δεν θα την συζητήσω μαζί σου

Η δήλωση αυτή ενισχύει την αυτοπεποίθησή σας, εκφράζοντας την απόφασή σας να μη συζητήσετε ούτε να αμφισβητήσετε τη δική σας αντίληψη. Δηλώνετε σαφώς ότι είστε βέβαιοι για το τι συνέβη και ότι δεν θα εμπλακείτε σε μια αντιπαράθεση που μπορεί να σας αποπροσανατολίσει. Αυτή η στάση δείχνει ότι η αλήθεια σας είναι κάτι που δεν είστε διατεθειμένοι να διαπραγματευτείτε, δίνοντάς σας τη δύναμη να παραμείνετε ακλόνητοι στις πεποιθήσεις σας.

Αποχωρώ από αυτή τη συζήτηση

Η αποχώρηση από μια συζήτηση που γίνεται τοξική είναι μια αποτελεσματική τακτική για να αποφύγετε περαιτέρω βλάβη στην ψυχική σας υγεία. Το να επιλέξετε να μην εμπλακείτε άλλο σε μια τέτοια κατάσταση δείχνει σεβασμό προς τον εαυτό σας και δίνει ένα μήνυμα στον άλλον ότι δεν θα δεχτείτε να σας χειραγωγεί. Με αυτόν τον τρόπο, παίρνετε τον έλεγχο της κατάστασης και δείχνετε ότι οι όροι της επικοινωνίας είναι δική σας επιλογή.

Γιατί είναι σημαντικό να θέτουμε όρια

Το gaslighting, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία ενός ατόμου, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, συναισθηματική εξάντληση και απώλεια εμπιστοσύνης στον εαυτό του. Τα όρια είναι ένας ουσιαστικός μηχανισμός προστασίας, καθώς επιτρέπουν στο άτομο να διατηρήσει την αυτοκυριαρχία και την αξιοπρέπειά του, αποφεύγοντας την παγίδα της χειραγώγησης. Η καθιέρωση ορίων και η αποφυγή συζητήσεων που δεν είναι παραγωγικές ή γίνονται τοξικές συμβάλλει στην ψυχική ισορροπία και προστατεύει από την ψυχολογική βία.

Είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας την αξία μας και να θυμόμαστε ότι η γνώση της δικής μας αλήθειας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την αποφυγή της ψυχολογικής κακοποίησης.

Βιβλιογραφία

1. American Psychological Association. Gaslighting: Recognizing and Responding to Manipulation.
2. National Domestic Violence Hotline. Boundaries in Relationships: Protecting Yourself from Manipulation and Abuse.
3. Psychology Today. The Long-Term Effects of Gaslighting on Mental Health.