Δεξιότητες Συμβουλευτικής: Ενίσχυση της επικοινωνίας και της συναισθηματικής έκφρασης
Η συμβουλευτική διαδικασία είναι μια δομημένη και στοχευμένη μορφή επικοινωνίας που βοηθά τους συμβουλευόμενους να κατανοήσουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις επιλογές τους. Για να είναι αποτελεσματική, οι σύμβουλοι πρέπει να κατέχουν και να εφαρμόζουν μια σειρά δεξιοτήτων που ενισχύουν την επικοινωνία και τη διαχείριση της σύγχυσης των συμβουλευόμενων.
Ενεργή ακρόαση και επικοινωνία
Η ενεργή ακρόαση αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές δεξιότητες που χρειάζεται να κατέχει ο σύμβουλος. Περιλαμβάνει την προσεκτική παρακολούθηση των όσων λέγονται με τη χρήση μη λεκτικών και λεκτικών στοιχείων, όπως η οπτική επαφή, η στάση του σώματος και ο τόνος της φωνής.
Η οπτική επαφή είναι θεμελιώδης για την επικοινωνία καθώς δείχνει ενδιαφέρον και αφοσίωση στον συμβουλευόμενο. Η στάση του σώματος πρέπει να εκφράζει ενδιαφέρον και εμπιστοσύνη, ενώ το φωνητικό ύφος θα πρέπει να είναι ήρεμο και καθησυχαστικό. Η προσεκτική ακρόαση χωρίς διακοπές ενισχύει την εμπιστοσύνη και την ανοιχτή επικοινωνία.
Ανοικτές ερωτήσεις και ενθάρρυνση της συζήτησης
Οι ανοικτές ερωτήσεις είναι κρίσιμες για την ενθάρρυνση του συμβουλευόμενου να μιλήσει για τα συναισθήματα και τις ανησυχίες του. Δίνουν την ευκαιρία στο άτομο να επεκταθεί σε συγκεκριμένα θέματα και να προσφέρει παραδείγματα των δυσκολιών του. Ερωτήσεις όπως «Πώς αισθάνεστε με αυτό;» ή «Μπορείτε να μου πείτε περισσότερα;» βοηθούν στην εμβάθυνση της συζήτησης.
Παράφραση και αντανάκλαση συναισθημάτων
Η παράφραση είναι μία από τις βασικότερες δεξιότητες που δείχνουν ότι ο σύμβουλος κατανοεί τα όσα εκφράζει ο συμβουλευόμενος. Αποδεικνύει ότι ο σύμβουλος όχι μόνο ακούει αλλά και επεξεργάζεται τις πληροφορίες που του δόθηκαν, προσφέροντας μια καθαρή, συνοπτική και στοχευμένη απάντηση.
Η αντανάκλαση συναισθημάτων είναι η επιλεκτική προσοχή που δίνεται στα συναισθήματα του συμβουλευόμενου, και επιτρέπει την κατανόηση των συναισθηματικών καταστάσεων. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την αναγνώριση των λέξεων που χρησιμοποιεί ο συμβουλευόμενος ή μέσω της παρατήρησης της μη λεκτικής του επικοινωνίας. Το να λέει ο σύμβουλος «Φαίνεται σαν να νιώθετε άγχος για αυτό το ζήτημα» βοηθά στην αναγνώριση και επεξεργασία του συναισθήματος.
Περίληψη και οργάνωση της συζήτησης
Η περίληψη βοηθά στην ανακεφαλαίωση των σημαντικών σημείων της συζήτησης, επιτρέποντας στον συμβουλευόμενο να ενώσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Η χρήση της περίληψης σε στρατηγικά σημεία της συζήτησης διασφαλίζει την ομαλή ροή και την καλύτερη κατανόηση των θεμάτων που απασχολούν τον συμβουλευόμενο.
Οι βασικές δεξιότητες συμβουλευτικής, όπως η ενεργή ακρόαση, η παράφραση, η αντανάκλαση συναισθημάτων και η περίληψη, αποτελούν κρίσιμα εργαλεία για την αποτελεσματική υποστήριξη των συμβουλευόμενων. Οι δεξιότητες αυτές ενισχύουν την επικοινωνία, δημιουργούν εμπιστοσύνη και βοηθούν στην κατανόηση και επεξεργασία των συναισθημάτων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι συμβουλευόμενοι.
Βιβλιογραφία
- Ivey, A. E., Gluckstern, N., & Bradford Ivey, M. (1996). Basic Counselling Skills.
- Basic Counselling Skills (2010). A Guide for Health Workers in Maternal Care.
