Διαγενεακή μεταβίβαση: Σπάζοντας την αλυσίδα

“Κάθε γυναίκα που θεραπεύει τον εαυτό της, θεραπεύει τα παιδιά των παιδιών της” – L.Graham.

Αυτή η φράση, αγγίζει τις ζωές πολλών γυναικών που αναγνωρίζουν τον ρόλο τους στην αλυσίδα της διαγενεακής μεταβίβασης. Η έννοια αυτή δεν αναφέρεται απλώς στη βιολογική κληρονομιά, αλλά στη συναισθηματική, ψυχολογική και συμπεριφορική κληρονομιά που περνάει από γενιά σε γενιά. Πόσα πράγματα κουβαλάμε από τους γονείς μας και οι γονείς μας από τους δικούς τους; Πόσες φορές βιώνουμε πόνους και δυσκολίες που έχουν τις ρίζες τους στις εμπειρίες και τα τραύματα προηγούμενων γενεών;

Η αλυσίδα της διαγενεακής μεταβίβασης

Η διαγενεακή μεταβίβαση αναφέρεται στη διαδικασία με την οποία οι συμπεριφορές, τα τραύματα, οι αξίες και οι πεποιθήσεις μεταδίδονται από τη μια γενιά στην άλλη. Κάθε γονιός επηρεάζεται από το πώς ανατράφηκε ο ίδιος, τις εμπειρίες που βίωσε, και τις δυναμικές που επικρατούσαν στην οικογένειά του. Αυτό δημιουργεί έναν αόρατο δεσμό που συνδέει τις προηγούμενες γενιές με τις επόμενες, δημιουργώντας έναν κύκλο που, αν δεν σπάσει, μπορεί να επαναλαμβάνει τα ίδια μοτίβα πόνου και τραύματος.

Οι μητέρες, συγκεκριμένα, συχνά κουβαλούν τα τραύματα και τις δυσκολίες των δικών τους γονέων και τα μεταφέρουν στα παιδιά τους, χωρίς να το καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα:

• Μητέρες που φωνάζουν επειδή γεννήθηκαν σε περιβάλλοντα γεμάτα φασαρίες.
• Μητέρες χωρίς αυτοεκτίμηση, καθώς δεν έλαβαν ποτέ σεβασμό από το περιβάλλον τους.
• Μητέρες με φοβίες, λόγω του ότι έζησαν στο φόβο και την ανασφάλεια.
• Μητέρες που ανέχονται άσχημες καταστάσεις, επειδή έμαθαν να υπομένουν και να σιωπούν.
• Μητέρες νευρικές, που μεγάλωσαν μέσα στο άγχος και το στρες.

Αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι τυχαίες, αλλά αποτελούν αντανάκλαση των συνθηκών στις οποίες μεγάλωσαν. Αυτός ο φαύλος κύκλος μπορεί να συνεχιστεί αν δεν υπάρξει συνειδητή προσπάθεια για αλλαγή.

Σπάζοντας την αλυσίδα

Το να σπάσει αυτή η αλυσίδα απαιτεί συνειδητή προσπάθεια και καθημερινή πάλη με τον εαυτό μας. Είναι μια διαδικασία που δεν ολοκληρώνεται ποτέ, αλλά συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Η θεραπεία του εαυτού μας και η απαλλαγή από τις κακές συνήθειες και τα αρνητικά κομμάτια της προσωπικότητάς μας είναι το κλειδί για να μην μεταφέρουμε τα ίδια προβλήματα στα παιδιά μας.

Όταν μια γυναίκα θεραπεύει τον εαυτό της, δεν ωφελεί μόνο την ίδια, αλλά και τις επόμενες γενιές. Αρνούμενη να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος, δημιουργεί ένα νέο μονοπάτι για τα παιδιά της, που βασίζεται στη συνειδητοποίηση, την αποδοχή και την αλλαγή.

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Αναγνώριση των μοτίβων: Η αναγνώριση των αρνητικών μοτίβων από την παιδική ηλικία είναι το πρώτο βήμα. Αναγνωρίζοντας τι δεν ήταν υγιές στη δική μας ανατροφή, μπορούμε να κάνουμε συνειδητές επιλογές για το πώς θα μεγαλώσουμε τα δικά μας παιδιά.
• Αυτογνωσία: Η προσωπική ανάπτυξη και η δουλειά πάνω στον εαυτό μας είναι κρίσιμα βήματα. Η θεραπεία, η αυτοσυγκέντρωση και η συνειδητή αντιμετώπιση των δικών μας τραυμάτων μάς δίνουν τη δύναμη να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη.
• Στήριξη και φροντίδα: Η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς, η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης και η δημιουργία υγιών κοινωνικών δικτύων μπορούν να ενισχύσουν την προσπάθειά μας να σπάσουμε την αλυσίδα.

Το μέλλον που δημιουργούμε

Η διαγενεακή μεταβίβαση δεν αφορά μόνο την αρνητική κληρονομιά. Μπορούμε να μεταφέρουμε στα παιδιά μας αξίες αγάπης, αυτοσεβασμού και ανθεκτικότητας. Μέσα από τη δική μας θεραπεία, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μέλλον γεμάτο υγεία, συναισθηματική ασφάλεια και ευημερία για τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας.

Κάθε γυναίκα που επιλέγει να θεραπεύσει τον εαυτό της σπάει αυτή την αλυσίδα και δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα, απαλλαγμένη από τα βάρη του παρελθόντος. Είναι ένας αγώνας με τον εαυτό μας, αλλά είναι ένας αγώνας που αξίζει να δίνεται, όχι μόνο για εμάς, αλλά και για τις μελλοντικές γενιές.

Βιβλιογραφία

• Bowen, M. (1978). Family Therapy in Clinical Practice. New York: Jason Aronson.
• Siegel, D. J. (2012). The Developing Mind: How Relationships and the Brain Interact to Shape Who We Are. New York: Guilford Press.
• Fivush, R., & Zaman, W. (2019). Intergenerational Narratives and Identity Across Development: From the Family to the Individual. Frontiers in Psychology, 10, 751.
• Van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. New York: Penguin Books.