Διατροφικές διαταραχές στην εφηβεία

Στη σύγχρονη εποχή παρατηρείται ολοένα και περισσότερη ενασχόληση των ανθρώπων και κυρίως των νέων με την εικόνα του σώματός τους. 

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι προσωπικές εμπειρίες, το οικογενειακό περιβάλλον και η κοινή γνώμη ασκούν ισχυρή επιρροή στη ζωή του ατόμου. 

Όταν η ενασχόληση με τη διατροφή και τις δίαιτες γίνεται πιο έντονη και η εξιδανίκευση της εικόνας του σώματος γίνεται εμμονή, τότε πιθανώς να εμφανιστούν διαταραχές πρόσληψης τροφής.

Η συχνότητα των εν λόγω διαταραχών αυξάνεται εντυπωσιακά καθώς όλο και περισσότεροι νέοι παγιδεύονται στα όρια της μόδας έτσι όπως προβάλλονται από τα ΜΜΕ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διαταραχές πρόσληψης τροφής (ψυχογενής ανορεξία-βουλιμία) αποτελούν ένα εκτεταμένο πρόβλημα.

Η ανορεξία αφορά συνήθως τα έφηβα κορίτσια σε δεκαπλάσια συχνότητα σε σχέση με τα αγόρια, κυρίως στην ηλικία των 14 και 18 ετών. Η επίπτωσή της συνεχώς αυξάνεται και το φαινόμενο παρουσιάζεται σε μικρότερες ηλικίες, αφού το 3% των περιπτώσεων αφορούν παιδιά κάτω των 11 ετών και σε αγόρια χαμηλότερων κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων.

Σύμφωνα με αποτελέσματα μελετών σε διαφορετικούς πληθυσμούς χωρών της Δύσης,

–  Ο επιπολασμός της ψυχογενούς βουλιμίας κυμαίνεται μεταξύ 1,1% και 4,2%, ενώ

–  Ο δια βίου κίνδυνος εκδήλωσης της νόσου στις γυναίκες ανέρχεται στο 8%.

–  Στον πληθυσμό των νέων γυναικών ηλικίας 15-25 ετών κυμαίνεται σε ποσοστό της τάξης του 3-7%.

–  Ο επιπολασμός της ψυχογενούς ανορεξίας στις γυναίκες κυμαίνεται μεταξύ 0,5-3,7%.

–  Υψηλή επίπτωση της ψυχογενούς ανορεξίας σε κορίτσια ηλικίας 10-19 ετών.

–  Θεωρείται τρίτο σε σειρά χρόνιο νόσημα των εφήβων.

– Περισσότερο από το 90% των νέων περιστατικών ανορεξίας αφορά κορίτσια στην εφηβεία.

Ακόμη, συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλοί έφηβοι είναι το άγχος, ο θυμός, η τελειοθηρία, το αίσθημα κενού/ ανία, η απογοήτευση θλίψη, η ντροπή, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η λεκτική ή σωματική παρενόχληση από συνομηλίκους στο σχολείο.

Εκτός των άλλων, η κατάθλιψη και ο κίνδυνος αυτοκτονίας που αυτή ενέχει, είναι αρκετά συχνά φαινόμενα στην περίοδο της εφηβείας.

Είναι σαφές ότι η εφηβεία αποτελεί μία κρίσιμη περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, κατά την οποία είναι εξαιρετικά επιρρεπής τόσο σε διατροφικές διαταραχές, όσο και σε ψυχική ασθένεια. Η συννοσηρότητα είναι ένα συχνό φαινόμενο και η αιτιοπαθογένεια δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση.

Για το λόγο αυτό, η ανάγκη για ενημέρωση τόσο των νέων, όσο και των εκπαιδευτικών και των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τις διατροφικές διαταραχές θεωρείται αναγκαία. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να επιτευχθεί η πρόληψη που αποτελεί τον κύριο στόχο για οποιαδήποτε πάθηση/ εξάρτηση. Οι γνώσεις για την υγεία, αλλά και τις σωστές διατροφικές συνήθειες που θα αποκτηθούν στην εφηβική περίοδο, θα ισχύσουν και κατά την ενήλικη ζωή και θα καθορίσουν την ποιότητά της. 

Πολλά από τα προβλήματα των ενηλίκων μπορούν να περιοριστούν μελλοντικά με την ενημέρωση των σημερινών εφήβων.

Βιβλιογραφία:

–  Αρχοντάκη Ζ. & Φιλίππου Δ. (2003) 205 Βιωματικές ασκήσεις για εμψύχωση ομάδων ψυχοθεραπείας, κοινωνικής εργασίας, εκπαίδευσης, Αθηνα: Καστανιώτη.
–  Βάρσου Ε., Γονιδάκης Φ. (2013). Μιλώντας για τις διαταραχές πρόσληψης τροφής, Αθήνα: Βήτα-Ιατρικές Εκδόσεις.

–  Ζαμπέλας (2011) Κλινική Διαιτολογία και Διατροφή με στοιχεία παθολογίας, Αθήνα: Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδης

–  Τσίτσικα Ά., (2014), Εφηβεία η ηλικία των μεταβολών και των δυνατοτήτων, Αθηνά: Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδης.

Ξένη Βιβλιογραφία:

– Bandura A., (1977), Social Learning Theory, Englewood Cliffs, N.J. : Prentice Hall

Διαδικτυακή Βιβλιογραφία:

– https://anasa-trofigiaskepsi.gr/ – www.iatronet.gr