“Δύσκολα παιδιά”- Μύθος ή Αλήθεια;

Η έννοια του “δύσκολου” χαρακτήρα στα παιδιά αποτελεί σημαντικό ερευνητικό αντικείμενο για την κατανόηση της ανάπτυξης και των ψυχολογικών διαταραχών. Ο Alexander Thomas, η Stella Chess και ο Sam J. Korn συνέβαλαν στη διαμόρφωση αυτού του πεδίου μέσω της θεωρίας τους για τον δύσκολο χαρακτήρα, υποστηρίζοντας ότι είναι μια ενδογενής, ατομική ιδιότητα.

Ο δύσκολος χαρακτήρας, σύμφωνα με τους Thomas και Chess, χαρακτηρίζεται από ακανόνιστες βιολογικές λειτουργίες, αρνητική αντίδραση σε νέες καταστάσεις, βραδύτητα στην προσαρμογή και έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις. Τα παιδιά με δύσκολο χαρακτήρα παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης συμπεριφορικών διαταραχών σε μεταγενέστερα στάδια της ζωής τους​(Thomas, Chess, Korn).

Οι έρευνες των Thomas και Chess έδειξαν ότι τα παιδιά με δύσκολο χαρακτήρα έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν προβλήματα συμπεριφοράς και ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και η αντικοινωνική συμπεριφορά. Ο δύσκολος χαρακτήρας δεν αποτελεί την άμεση αιτία αυτών των προβλημάτων, αλλά αλληλεπιδρά με άλλους παράγοντες όπως το περιβάλλον και οι γονικές συμπεριφορές​(Thomas, Chess, Korn).

Η θεωρία του δύσκολου χαρακτήρα υποστηρίζει ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ του παιδιού και του περιβάλλοντός του διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού. Ένα παιδί με δύσκολο χαρακτήρα μπορεί να προκαλέσει άγχος στους γονείς του, ενώ η αρνητική αντίδραση των γονιών μπορεί να επιδεινώσει τα προβλήματα συμπεριφοράς του παιδιού​(Thomas, Chess, Korn).

Οι κριτικές που έχουν αναπτυχθεί ενάντια στη θεωρία του δύσκολου χαρακτήρα υποστηρίζουν ότι η έννοια του δύσκολου χαρακτήρα βασίζεται περισσότερο στην αντίληψη των γονιών και όχι σε μια πραγματική εσωτερική ιδιότητα του παιδιού. Ο Bates, για παράδειγμα, υποστηρίζει ότι οι γονείς μπορεί να ερμηνεύουν υποκειμενικά τη συμπεριφορά του παιδιού τους, δημιουργώντας την αντίληψη ενός δύσκολου χαρακτήρα​(Thomas, Chess, Korn).

Ο δύσκολος χαρακτήρας αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη ψυχολογικών διαταραχών, ενώ η αλληλεπίδραση του παιδιού με το περιβάλλον του είναι καθοριστική για την ανάπτυξή του. Παρά τις εναλλακτικές προτάσεις, η θεωρία του Thomas και της Chess παραμένει σημαντική για την κατανόηση της παιδικής ανάπτυξης.

Βιβλιογραφία

1. Thomas, A., Chess, S., & Korn, S. J. (1982). The Reality of Difficult Temperament. Merrill-Palmer Quarterly, 28(1), 1-20.
2. Bates, J. E. (1980). The concept of difficult temperament. Merrill-Palmer Quarterly, 26, 299-319.
3. Thomas, A., Chess, S., & Birch, H. G. (1968). Temperament and behavior disorders in children. New York: New York University Press.