Ενίσχυση των θεμελίων της σχέσης

Το ερωτικό πάθος είναι αυτό που φέρνει κοντά τους δύο συντρόφους, αλλά και η επιθυμία για μία μόνιμη σχέση. Η σχέση που προκύπτει ανθίζει και αναπτύσσεται μέσα από την αγάπη, τη στοργή και το ενδιαφέρον που δείχνουν οι σύντροφοι μεταξύ τους. Τα παραπάνω στοιχεία πολλές φορές βοηθούν το ζευγάρι να ξεπεράσει τις κρίσεις που προκύπτουν στα πλαίσια της σχέσης, αλλά και την προσαρμογή στις μεταβατικές περιόδους. Τα συναισθήματα αγάπης από μόνα τους δεν είναι αρκετά για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες των σχέσεων. Μέσα από την εξέλιξη της σχέσης προκύπτουν η δέσμευση, η πίστη και η εμπιστοσύνη που ενισχύουν τη σταθερότητά της.

Ένα σημαντικό στοιχείο για την εξέλιξη της σχέσης είναι η αρχή της συνεργασίας του ζευγαριού. Πέρα από την αρχική φάση του έρωτα, που κυριαρχεί η αυταπάρνηση, σε μία μακροχρόνια σχέση ή σε ένα γάμο οι στόχοι και τα ενδιαφέροντα των δύο συζύγων μπορεί να διαφοροποιούνται. Όταν αρχίζουν να εμφανίζονται συγκρούσεις το κλίμα συνεργασίας μπορεί να παραμεριστεί, επιτείνοντας τα δυσλειτουργικά μοτίβα συμπεριφοράς των συντρόφων. Ο κάθε σύντροφος καλείται να προσπαθήσει από τη μεριά του να προσπαθήσει να εκπληρώσει τους κοινούς στόχους, υιοθετώντας στάσεις όπως: «θα προσπαθήσουμε μαζί για τη λήψη των σημαντικών αποφάσεων», «ο καθένας θα διεκπεραιώσει τις ευθύνες που έχει αναλάβει». Η διατήρηση μίας στάσης συνεργασίας επιφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη, όπως η διατήρηση της σχέσης και η επίλυση των ζητημάτων που προκύπτουν, αλλά και άμεσα όπως η ικανοποίηση της προσφοράς και η διευθέτηση καθημερινών προβλημάτων.

Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο για τη διατήρηση μίας λειτουργικής σχέσης είναι η αφοσίωση. Η αμοιβαία δέσμευση των συντρόφων βοηθάει στο να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της σχέσης αλλά και της ζωής. Παρά την αρχική τους αφοσίωση στη σχέση, ορισμένοι σύντροφοι διατηρούν ένα παραθυράκι και δεν αφοσιώνονται πλήρως στη σε αυτή. Η στάση της μη-ολοκληρωμένης δέσμευσης μπορεί να απορρέει από ανασφάλεια, όπως για παράδειγμα ο φόβος της εγκατάλειψης, αλλά, από την άλλη, αυτή η επιφυλακτική στάση ανατροφοδοτεί αυτούς ακριβώς τους φόβους. Ένας άλλος λόγος για τον οποίο κάποιος μπορεί να μη δεσμεύεται ολοκληρωτικά στη σχέση να έχει να κάνει με τα οφέλη της εργένικης ζωής, κάτι το οποίο καλό θα είναι να ζυγίσει σε σχέση με την ισορροπία της σχέσης του. Όταν το άτομο αφοσιώνεται, αναλαμβάνει το ρίσκο να είναι περισσότερο ευάλωτος σε περίπτωση χωρισμού. Από την άλλη όμως μπορεί να αξίζει τον κόπο να εμπιστευτεί και να βασιστεί στο σύντροφό του. Η αφοσίωση οδηγεί τους συντρόφους να επιστρατεύουν όλη τους τη δύναμη στην ενίσχυση της σχέσης, αντί να τρέπονται σε φυγή όταν προκύπτουν δυσκολίες.

Η εμπιστοσύνη στο πλαίσιο της συντροφικής σχέσης χτίζεται καθημερινά, και όσο ενισχύεται τόσο οι σύντροφοι αισθάνονται περισσότερο άνετα και ανοίγονται συναισθηματικά, αφού νιώθουν ότι ο άλλος θα τους αποδεχτεί γι’ αυτό που πραγματικά είναι. Τα ζευγάρια που αναζητούν μια βαθύτερη συναισθηματική σύνδεση πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η ευαλωτότητα και η οικειότητα συμβαδίζουν. Με άλλα λόγια, η οικειότητα μπορεί να έρθει μόνο όταν οι εταίροι είναι αρκετά ευάλωτοι ώστε να μοιράζονται τις βαθύτερες ελπίδες, τους φόβους και τα όνειρά τους χωρίς επίκριση.

Το αίσθημα της εμπιστοσύνης είναι κάτι που αρχίζει να διαμορφώνεται από την παιδική ηλικία, στις σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους στο οικογενειακό πλαίσιο. Αυτή η βασική εμπιστοσύνη περιλαμβάνει την πεποίθηση ότι το άτομο μπορεί να βασιστεί στους δικούς του στις δυσκολίες και ότι δε θα τον πληγώσουν. Εάν η βασική εμπιστοσύνη δεν έχει αναπτυχθεί, τότε το άτομο μπορεί να χαρακτηρίζεται από μία λανθάνουσα δυσπιστία προς τους άλλους, η οποία σε διάφορες καταστάσεις ενεργοποιείται και προκαταβάλλει την ερμηνεία που δίνει σε αυτές με αρνητικό τρόπο. Μπορεί κάποιος σύντροφος να μην τηρήσει μία υπόσχεσή που έχει δώσει ή να μην πει την απόλυτη αλήθεια σε κάποιο θέμα, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι είναι ανάξιος εμπιστοσύνης, αφού ορισμένες φορές η διακριτικότητα και η ευαισθησία μας οδηγούν στην απόκρυψη ορισμένων δεδομένων. Όπως και οι ίδιοι σπάνια είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, καλούμαστε να αποδεχτούμε το ίδιο και για τους συντρόφους μας. Επίσης, ορισμένες φορές οι σύντροφοι εμπιστεύονται εν μέρη ο ένας τον άλλο, για παράδειγμα μπορεί να μην υπάρχει εμπιστοσύνη σε έναν τομέα όπως η διαχείριση των χρημάτων. Αυτή η δυσπιστία μπορεί να πληγώσει τον άλλο και οδηγήσει σε συγκρούσεις. Η εχθρότητα που μπορεί να προκύψει μπορεί να εξουδετερωθεί με την αναγνώριση και την παραδοχή της αμοιβαίας καλής πρόθεσης απέναντι στον άλλο, αναγνωρίζοντας τις ευαισθησίες του.