Η αναγκαιότητα της προετοιμασίας κατά την κύηση

Η σωματική και ψυχική προετοιμασία της γυναίκας για τον τοκετό και τη γονεϊκότητα, δεν αποτελεί μια σύγχρονη αναγκαιότητα, αλλά μια προετοιμασία που βιώνεται από τις γυναίκες ανά τους αιώνες, με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τις ανάγκες και τα κοινωνικο-πολιτισμικά στοιχεία της κάθε εποχής. 

Κύριος σκοπός αυτής της προετοιμασίας ήταν και είναι η ομαλή μετάβαση της γυναίκας στη μητρότητα, η χαλάρωση της και η διατήρηση της ηρεμίας της κατά την κύηση, η βελτίωση της φυσικής της κατάστασης, η μείωση του πόνου που προκαλούν οι συστολές της μήτρας κατά τον τοκετό και η ανάπτυξη του δεσμού ανάμεσα στη μητέρα, τον πατέρα και το έμβρυο-νεογνό.

Παρόλα αυτά οι κοινωνικές αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες και καθιστούν ωφέλιμη την προετοιμασία του ζεύγους κατά την κύηση.

Σύμφωνα με το σύγχρονο κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο της κύησης και γέννησης στη χώρα μας, η εμπειρία της κύησης έχει αλλάξει εξαιτίας των μεταβολών του κοινωνικού περιβάλλοντος. 

Συγκεκριμένα, έχει μετατραπεί από ένα χώρο διαπροσωπικών αλληλεπιδράσεων, που επικρατούσε στις προηγούμενες γενιές, σε ένα χώρο μοναξιάς. Η πορεία από ένα συλλογιστικό σε ένα πιο ατομικιστικό τρόπο ζωής έχει ανακινήσει νέες ιδέες, αξίες, στάσεις και πεποιθήσεις, σε ότι αφορά στην κύηση και τη λοχεία. 

Η γυναίκα που παλιότερα μοιραζόταν αυτήν την περίοδο της ζωής της, όπως και τόσες άλλες, με έναν ευρύ κύκλο ανθρώπων, στις μέρες μας την αντιμετωπίζει ουσιαστικά μόνη της, με συνέπεια να νιώθει πιο αποξενωμένη από τη διαδικασία της κύησης. Σε αρκετές περιπτώσεις δεν έχει ζήσει ξανά την εμπειρία αυτή στο οικογενειακό της περιβάλλον – είναι μια διαδικασία που της φαίνεται ξένη και καμιά φορά τρομακτική. Η ίδια ζει μία ή δύο φορές στη ζωή της την κύηση, με τρόπο αρκετά προσωπικό, που αφορά πολύ λίγους στο οικογενειακό της περιβάλλον.

Συμβαίνει συχνά η σύγχρονη γυναίκα να αναρωτιέται κατά πόσο όσα βιώνει στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό της είναι φυσιολογικά.

Στις προηγούμενες γενιές η δομή της κοινωνίας επέτρεπε στη γυναίκα να έχει στενή και καθημερινή επαφή με γυναίκες κάθε ηλικίας. Aυτές οι στενές καθημερινές επαφές των γυναικών στον παραδοσιακό χώρο θα μπορούσαν να παρομοιασθούν με ομάδες προετοιμασίας που υποστήριζαν τις γυναίκες κατά τα διάφορα αναπτυξιακά στάδια της ζωής τους, όπως και κατά την περίοδο της κύησης. Οι ομάδες αυτές αποτελούσαν μέρος της καθημερινότητας και, μέσα σε αυτό το πνεύμα η γυναίκα ζούσε την εμπειρία της εγκυμοσύνης της και τη μοιραζόταν με άλλες γυναίκες που είχαν ζήσει αυτή την εμπειρία αρκετές φορές στη ζωή τους.

Η σύγχρονη μορφή της κοινωνικής ζωής μιας γυναίκας δεν περιλαμβάνει αντίστοιχα στηρίγματα, και δεν επινοεί καινούρια. 

Επιπροσθέτως, οι αυξημένες απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, ιδιαίτερα από μια εργαζόμενη γυναίκα, ελαχιστοποιούν το διαθέσιμο χρόνο, προκειμένου να συνειδητοποιήσει αυτό που συμβαίνει στο σώμα και στο συναίσθημά της. Δεν λείπουν οι περιπτώσεις που η σύγχρονη γυναίκα παίρνει αντιφατικές και αλληλοσυγκρουόμενες απαντήσεις από ακατάλληλες πηγές στις οποίες απευθύνεται. Οι εν λόγω κοινωνικές συνθήκες δημιουργούν το ενδεχόμενο η γυναίκα κατά την κύηση να βιώνει «απώλεια» αντί για «κέρδος», αποτυχία αντί για επίτευγμα, απομόνωση και μοναξιά αντί για ένταξη και συμμετοχή. 

Βιβλιογραφία

• Μωρά και Μητέρες. Ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και υγεία στα δυο πρώτα χρόνια της ζωής. Καστανιώτης, 2η εκδ., Αθήνα, 2000

• Δραγώνα Θ. Γέννηση. Η γυναίκα μπροστά σε μια καινούρια ζωή. Δωδώνη, Αθήνα, 1987