Παιδαγωγικά,  Ψυχολογία

Η επικοινωνία και οι δυναμικές των σχέσεων στη σχολική κοινότητα

Η επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στη λειτουργία των σχολικών μονάδων και στη συνολική μαθησιακή διαδικασία. Η αποτελεσματική επικοινωνία συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός υγιούς κλίματος συνεργασίας και αλληλοκατανόησης, γεγονός που επηρεάζει θετικά τόσο τους εκπαιδευτικούς όσο και τους μαθητές. Σε αντίθεση, η έλλειψη επικοινωνίας οδηγεί σε εντάσεις και αντιπαραθέσεις που διαταράσσουν τη σχολική κουλτούρα.

Η συζήτηση γύρω από την επικοινωνία εκπαιδευτικών εστιάζει τόσο στις προσωπικές όσο και στις επαγγελματικές σχέσεις που αναπτύσσονται στο σχολικό περιβάλλον. Η κατανόηση και η διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της συνεργασίας και τη διατήρηση της ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών

Η επικοινωνία μεταξύ των εκπαιδευτικών αναπτύσσεται με ποικίλες μορφές και δυναμικές, επηρεαζόμενη από παράγοντες όπως η ηλικία, η εξειδίκευση, αλλά και ο κοινωνικός και επαγγελματικός ρόλος των εκπαιδευτικών. Οι συγκρούσεις μεταξύ διαφορετικών γενεών και ειδικοτήτων δημιουργούν συχνά προβλήματα, ενώ η ανταγωνιστικότητα μπορεί να ενισχύσει την απομόνωση ορισμένων εκπαιδευτικών.

Σημαντικό ρόλο στην επικοινωνία παίζουν οι λεγόμενες “κλίκες”, μικρές ομάδες εκπαιδευτικών που αναπτύσσουν στενές σχέσεις για να επιτύχουν την υπεροχή των απόψεών τους. Αυτά τα φαινόμενα καταλήγουν να πλήττουν τη συνοχή και τη λειτουργία της σχολικής μονάδας. Αντίθετα, η θετική επικοινωνία προάγει ένα συνεργατικό πνεύμα και δημιουργεί ισχυρές διαπροσωπικές σχέσεις που ενισχύουν την εκπαιδευτική αποστολή.

Το σχολικό περιβάλλον ως παράγοντας επικοινωνίας

Το σχολικό περιβάλλον διαμορφώνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο οι εκπαιδευτικοί αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν. Σε αυτό το περιβάλλον, οι σχέσεις εξουσίας, το φύλο και η ηλικία καθορίζουν τις μορφές επικοινωνίας. Οι διευθυντές συχνά λειτουργούν ως μεσολαβητές, προσπαθώντας να γεφυρώσουν τις διαφορές και να προάγουν τη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών.

Οι ειδικοί κανόνες επικοινωνίας που επικρατούν στα σχολεία επηρεάζουν τη συμπεριφορά των εκπαιδευτικών, ειδικά κατά την αλληλεπίδραση με τους μαθητές και τους γονείς. Η ανάπτυξη σχέσεων καλής επικοινωνίας και συνεργασίας αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διατήρηση ενός υγιούς σχολικού περιβάλλοντος.

Προτάσεις για ενίσχυση της επικοινωνίας

Για να επιτευχθεί βελτίωση στην επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών, προτείνεται η διοργάνωση τακτικών σεμιναρίων και επιμορφωτικών δράσεων. Αυτές οι πρωτοβουλίες πρέπει να στοχεύουν στην καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας και την αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό και τις συγκρούσεις.

Επιπλέον, η ανάπτυξη ενός ανοικτού πνεύματος διαλόγου, χωρίς προκαταλήψεις και φόβους, είναι απαραίτητη για την επιτυχή λειτουργία των σχολικών μονάδων. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να είναι πρόθυμοι να ακούν και να δέχονται διαφορετικές απόψεις με σκοπό την επίτευξη του κοινού εκπαιδευτικού στόχου.

Η επικοινωνία αποτελεί θεμέλιο λίθο για τη σωστή λειτουργία του σχολείου. Η βελτίωση της διαπροσωπικής επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών και η καλλιέργεια συνεργατικών σχέσεων είναι απαραίτητες για την επιτυχία της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για την προώθηση της επικοινωνίας, διασφαλίζοντας ένα περιβάλλον που προάγει την ανάπτυξη των μαθητών και την προσωπική τους βελτίωση.

Βιβλιογραφία

  • Bender, Y. (2005). The Tactful Teacher: Effective Communication with Parents, Colleagues, and Administrators. Chicago, IL: Nomad Press.
  • Chesebro, J. L. (2018). Professional Communication at Work. Routledge.
  • Eisenberg, E. M., Trethewey, A., LeGreco, M., & Goodall Jr., H. L. (2016). Organizational Communication: Balancing Creativity and Constraint. USA: Bedford/St. Martin’s.
  • Floyd, Κ. (2017). Interpersonal Communication Lone Star. New York, NY: McGraw Hill Education.
  • Stamatis, P. I. (2015). Προσχολική και Πρωτοσχολική Παιδαγωγική. Επικοινωνιακές Διαστάσεις της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας. Αθήνα: Διάδραση.