Η ψυχολογική αξιολόγηση παιδιών

Η ψυχολογική αξιολόγηση αποτελεί έναν κρίσιμο τομέα της ψυχολογίας, που στοχεύει στην κατανόηση και αξιολόγηση των νοητικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών λειτουργιών του ατόμου. Μέσω σταθμισμένων τεστ και συνεντεύξεων με το άτομο, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, οι ψυχολόγοι μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τις ικανότητες, τις αδυναμίες και τις ανάγκες κάθε ατόμου.

Νοητικές λειτουργίες και εργαλεία αξιολόγησης

Η αξιολόγηση των νοητικών λειτουργιών πραγματοποιείται με τη χρήση ψυχομετρικών τεστ όπως τα τεστ νοημοσύνης, τα οποία αξιολογούν δείγματα συμπεριφοράς σε σταθμισμένες συνθήκες και προσφέρουν έγκυρα και αξιόπιστα αποτελέσματα (Fogarty, 2003). Για παράδειγμα, τα τεστ νοημοσύνης όπως το Weschler Intelligence Scale for Children (WISC-5) αξιολογούν τις βασικές ικανότητες ενός παιδιού μέσω συγκεκριμένων υποδοκιμασιών που αναλύουν τη λεκτική κατανόηση, τη χωρική αντίληψη, τη ρέουσα νοημοσύνη και την εργαζόμενη μνήμη (Nikolau, 2018).

– Η λεκτική κατανόηση

Αναφέρεται στη γλώσσα και τις πληροφορίες που αποκτώνται μέσα από το σχολείο και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Οι υποδοκιμασίες για τη μέτρηση της λεκτικής κατανόησης περιλαμβάνουν ασκήσεις ορισμών, κατανόησης και γενικών γνώσεων (Caemmerer et al., 2018).

– Η οπτικο-χωρική αντίληψη

Αφορά την ικανότητα αντίληψης οπτικών πληροφοριών και αναγνώρισης μοτίβων, όπως φαίνεται σε ασκήσεις με κύβους και παζλ (Nikolau, 2018).

– Ρέουσα νοημοσύνη

Η ρέουσα νοημοσύνη μετράει την ικανότητα επίλυσης νέων προβλημάτων και συλλογισμών που δεν βασίζονται σε προϋπάρχουσες γνώσεις. Ασκήσεις όπως η επίλυση μήτρων και εξισορρόπηση ζυγαριών είναι ενδεικτικές υποδοκιμασίες (Carroll, 1993).

– Εργαζόμενη Μνήμη και Ταχύτητα Επεξεργασίας

Η εργαζόμενη μνήμη μετράει την ικανότητα να διατηρεί κανείς και να χειρίζεται πληροφορίες νοητικά, ενώ η ταχύτητα επεξεργασίας αναφέρεται στην ακρίβεια και ταχύτητα με την οποία το άτομο μπορεί να αναγνωρίζει και να εφαρμόζει οπτικές πληροφορίες (Maccow, 2014).

Τεστ Προσωπικότητας

Τα τεστ προσωπικότητας περιλαμβάνουν ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς και προβολικά τεστ όπως το Rorschach και το TAT (Canter, 2003). Αυτά βοηθούν στην αξιολόγηση της συναισθηματικής και ψυχολογικής κατάστασης του παιδιού.

Στάθμιση, αξιοπιστία και εγκυρότητα

Η σταθμισμένη αξιολόγηση διασφαλίζει ότι τα αποτελέσματα είναι αντιπροσωπευτικά για μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα ή πολιτιστικό πλαίσιο. Ένα τεστ είναι αξιόπιστο όταν παράγει σταθερά αποτελέσματα σε επαναλαμβανόμενες δοκιμασίες, και έγκυρο όταν μετράει ακριβώς αυτό που έχει σκοπό να μετρήσει (Mottis-Stefanidis, 1999).

Θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner

Η θεωρία του Gardner απορρίπτει την ύπαρξη μιας ενιαίας γενικής νοημοσύνης και υποστηρίζει την ύπαρξη οκτώ ξεχωριστών μορφών νοημοσύνης. Αυτές περιλαμβάνουν τη γλωσσική, λογικομαθηματική, μουσική, χωροταξική, σωματική-κιναισθητική, νατουραλιστική, διαπροσωπική και ενδοπροσωπική νοημοσύνη (Gardner, 2000).

Χρησιμότητα των ευρημάτων

Τα ευρήματα από την αξιολόγηση των νοητικών ικανοτήτων βοηθούν στην κατανόηση των δυνατών και αδύνατων σημείων των παιδιών, και προσφέρουν κατευθύνσεις για εκπαιδευτικές και ψυχολογικές παρεμβάσεις (Pearson, 2017).

Η ψυχολογική αξιολόγηση, με βάση την ανάλυση της νοημοσύνης, της συμπεριφοράς και της προσωπικότητας, αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για τη διάγνωση και τη διαμόρφωση αποτελεσματικών στρατηγικών παρέμβασης.

Βιβλιογραφία

Canter, M. (2003). Psychological Assessment Techniques and Their Application.
Caemmerer, J., Maddox, S. J., & Keith, T. Z. (2018). Effects of Cognitive Abilities on Child Achievement.
Carroll, J. B. (1993). Human Cognitive Abilities: A Survey of Factor-Analytic Studies.
Gardner, H. (2000). The Theory of Multiple Intelligences.
Maccow, G. (2014). The Role of Working Memory in Cognitive Assessment.
Mottis-Stefanidis, P. (1999). Psychological Testing in Educational Settings.
Nikolau, E. (2018). Wechsler Intelligence Scale for Children: An Updated Review.
Pearson Clinical Assessment (2017). Understanding Cognitive Profiles in Children with Learning Disabilities.