Οι επτά αρχές της λειτουργικής σχέσης

Ο Gottman, ύστερα από τη μακρόχρονη πορεία τους ως σύμβουλος οικογένειας, σε ερευνητικό αλλά και σε κλινικό επίπεδο, προτείνει επτά αρχές που θεωρεί ότι μπορούν να αποτρέψουν μία σχέση από το χωρισμό.

Η πρώτη αρχή είναι η «ενίσχυση του χάρτη της αγάπης». Αυτή η αρχή έχει να κάνει με την προσπάθεια να γνωρίσει ο ένας σύντροφος τον άλλο όσο το δυνατόν καλύτερα. Περιλαμβάνει να γνωρίζει ο ένας όλες τις καθημερινές συνήθειες του άλλου, τις προσωπικές του αξίες, αλλά και την προσωπική του ιστορία. Αυτό γίνεται μέσα από τη συζήτηση και το ενδιαφέρον για την καθημερινότητα του άλλου.

Η δεύτερη αρχή είναι το ενδιαφέρον και η αναγνώριση των επιτευγμάτων του άλλου, όπως και η έκφραση θαυμασμού για αυτά. Η στάση περηφάνιας και θετικής ενίσχυσης αποτελεί το αντίδοτο στην παγίδα της περιφρόνησης που μπορεί να υποπίπτουν οι σύντροφοι.

Η τρίτη αρχή είναι «η στροφή του ενός προς τον άλλο». Οι σύντροφοι έρχονται πιο κοντά μέσα από την ενίσχυση της καθημερινής ψιλοκουβέντας, της αναγνώρισης και της απόκρισης στα σχόλια του άλλου, την εστίαση της προσοχής στον άλλο, την καλή διάθεση και την επικρότηση της συμφωνίας μεταξύ τους. Με αυτό τον τρόπο καλλιεργείται η φιλία μεταξύ των συντρόφων, που επίσης συμβάλλει στη βελτίωση της σχέσης. Συχνά οι γυναίκες δε θεωρούν ότι ο άνδρας τους είναι ο καλύτερός τους φίλος, αλλά μία άλλη γυναίκα, ενώ οι άνδρες θεωρούν ότι η γυναίκα τους είναι η καλύτερή τους φίλη. Η φιλία αφορά την εκδήλωση ειλικρινούς ενδιαφέροντος απέναντι στον άλλο ως άτομο.

Η τέταρτη αρχή είναι το να «αφήσεις το σύντροφό σου να σε επηρεάσει». Ο κάθε σύντροφος καλείται να παραμερίσει την ανάγκη του να έχει πάντα δίκιο, και να ακούσει με καλή διάθεση αυτά που ο σύντροφός τους γνωρίζει και προτείνει. Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα συμφωνία με τις απόψεις του, αλλά αφορά την αναγνώριση της αξίας της άποψης του άλλου. Ο κάθε σύντροφος μαθαίνει από τον άλλο και ενώνονται σε μία ομάδα.

Η πέμπτη αρχή είναι η «επίλυση των προβλημάτων που λύνονται». Ο κάθε σύντροφος καλείται να έχει ανοχή στα ελαττώματα του άλλου, να προσπαθήσει να καθησυχάζει τόσο τον εαυτό του όσο και τον άλλο, να μην υιοθετεί κατευθείαν στάση σύγκρουσης όταν προκύπτουν διαφορές και να γνωρίζει να αποδέχεται και να επιδεικνύει μία στάση προσπάθειας επιδιόρθωσης και επίλυσης των προβλημάτων όταν προκύπτουν, αντί να τα αφήνει να κλιμακώνονται. Η επίλυση των προβλημάτων επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας στοιχεία αποτελεσματικής επικοινωνίας.

Η έκτη αρχή είναι η προσπάθεια των συντρόφων να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα. To να καταφέρουν τα ζευγάρια να μην παραιτούνται και να προσπαθούν να επιλύσουν τα προβλήματα που δε φαίνεται να έχουν λύση, διότι είναι περισσότερο ικανοποιητική στάση από την παραίτηση και επίσης μπορεί να επιφέρει και ανέλπιστα θετικά αποτελέσματα.

Η έβδομη αρχή είναι η δημιουργία κοινού νοήματος σε σχέση με τις αξίες και την εξέλιξη της σχέσης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Gottman: «Ο γάμος δεν είναι μόνο η ανατροφή των παιδιών, το μοίρασμα των υποχρεώσεων και η αγάπη, αλλά ενέχει και μια πνευματική διάσταση που αφορά τη δημιουργία μιας εσωτερικής ζωής μαζί – μιας κουλτούρας πλούσιας σε σύμβολα και τελετουργίες και μιας εκτίμησης για τους ρόλους και τους στόχους που συνδέουν τους συζύγους και οδηγούν στην κατανόηση της σημασίας του να είναι μέλη της οικογένειας που έχουν δημιουργήσει».