Ο ρόλος του Make-Believe Play στην ανάπτυξη του εαυτού

Η πρώιμη παιδική ηλικία αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη της αυτορρύθμισης, η οποία περιλαμβάνει ικανότητες όπως ο έλεγχος των παρορμήσεων, η αυτοκαθοδήγηση της σκέψης και της συμπεριφοράς, και η υπεύθυνη δράση. Επίσης, αυτή η περίοδος αντιπροσωπεύει την “υψηλή περίοδο” του ευφάνταστου παιχνιδιού, καθιστώντας το σημαντικό για την ανάπτυξη των παιδιών. Ο Ρώσος ψυχολόγος Lev Vygotsky υποστήριξε ότι το ευφάνταστο παιχνίδι είναι ένας καθοδηγητικός παράγοντας στην ανάπτυξη, προσφέροντας στα παιδιά μια μοναδική ευκαιρία να εξασκήσουν και να ενισχύσουν τις αυτορρυθμιστικές τους ικανότητες.

Η φαντασία βοηθά τα παιδιά να διακρίνουν τις εσωτερικές ιδέες από την πραγματικότητα, αλλάζοντας τη συνήθη έννοια των αντικειμένων και να βασίζονται στη σκέψη αντί για την παρόρμηση. Επιπλέον, τα προσποιημένα σενάρια ακολουθούν κοινωνικούς κανόνες, βοηθώντας τα παιδιά να ανταποκρίνονται σε εξωτερικές πιέσεις με κοινωνικά επιθυμητούς τρόπους. Ο Vygotsky τόνισε ότι μέσω της διαδικασίας αυτής, τα παιδιά ενισχύουν την ικανότητά τους να ρυθμίζουν τις πράξεις τους, γεγονός που τα καθιστά περισσότερο αυτορυθμιζόμενα και υπεύθυνα.

Η έρευνα έχει δείξει μια αναπτυξιακή συσχέτιση μεταξύ του πλασματικού παιχνιδιού και της αυτορρύθμισης, με ερευνητικές μελέτες να εξερευνούν τους μηχανισμούς μέσω των οποίων η προσποίηση μπορεί να διευκολύνει αυτές τις ικανότητες. Οι μελέτες έχουν εστιάσει στην ιδιωτική ομιλία, την εκτελεστική λειτουργία, και την κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά, διαπιστώνοντας σταθερά ότι το ευφάνταστο παιχνίδι συνδέεται με τη βελτίωση αυτών των δεξιοτήτων.

Ωστόσο, παρά τα ενθαρρυντικά ευρήματα, υπάρχουν ακόμη πολλά ερευνητικά κενά και προκλήσεις, όπως η αξιοπιστία, η γενίκευση των αποτελεσμάτων, και η ανάγκη για μελέτες με μεγαλύτερα και πιο διαφορετικά δείγματα. Επιπλέον, οι ερευνητές ενθαρρύνονται να διερευνήσουν περαιτέρω τον αιτιακό ρόλο του ευφάνταστου παιχνιδιού στην αυτορρύθμιση και να εξετάσουν πώς αυτές οι διαδικασίες ενσωματώνονται σε καθημερινά πλαίσια.

Τα ευρήματα αυτής της έρευνας έχουν σημαντικές επιπτώσεις για γονείς, εκπαιδευτικά προγράμματα, και θεραπευτικές παρεμβάσεις, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ενίσχυσης του ευφάνταστου παιχνιδιού στην πρώιμη παιδική ηλικία. Προτείνεται ότι η ενσωμάτωση του παιχνιδιού στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα μπορεί να είναι κρίσιμη για την αποκατάσταση κατάλληλων αναπτυξιακών εμπειριών, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους για την ακαδημαϊκή επιτυχία που προκύπτουν από την υπερβολική εστίαση στην ακαδημαϊκή κατάρτιση σε βάρος του παιχνιδιού.

Βιβλιογραφία

• Bronson MB. Self-regulation in early childhood: Nature and nurture. New York, NY: Guilford Press; 2000.
• Blair C. School readiness: Integrating cognition and emotion in a neurobiological conceptualization of children’s functioning at school entry. The American Psychologist. 2002;57(2),111-127.
• Meyers AB, Berk LE. Make-believe play and self-regulation. In: Brooker L, Blaise M, Edwards S, eds. Sage handbook of play and learning in early childhood. London, UK: Sage; 2014:43-55.
• Vygotsky LS. Mind in society: The development of higher mental processes. Cambridge, MA: Harvard University Press; 1978. Original work published 1930, 1933, 1935.
• Vygotsky LS. Play and its role in the mental development of the child. Soviet Psychology. 1967;5:6-17. Original work published 1933.