Πώς οι στάσεις επηρεάζουν την υγεία μας;

Η αλλαγή στάσεων και η υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών είναι βασικές διαδικασίες που καθορίζουν τις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι σε θέματα υγείας. Η κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν τις στάσεις των ατόμων, όπως οι γνωστικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές διεργασίες, αποτελεί σημαντικό κομμάτι της κοινωνικής ψυχολογίας.

Οι στάσεις αναφέρονται στις προδιαθέσεις που έχουν τα άτομα να αντιδρούν θετικά ή αρνητικά σε ένα αντικείμενο ή μια συμπεριφορά. Σύμφωνα με την ψυχολογική θεωρία, οι στάσεις αποτελούνται από τρία στοιχεία: το γνωστικό, το συναισθηματικό και το στοιχείο της συμπεριφοράς. Αυτά τα στοιχεία επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αντιλαμβάνονται τα θέματα υγείας και καθορίζουν τη συμπεριφορά τους απέναντι σε αυτά​.

Η θεωρία της σχεδιασμένης συμπεριφοράς (Ajzen, 1988) αποτελεί ένα δημοφιλές θεωρητικό μοντέλο για την κατανόηση και την πρόβλεψη της συμπεριφοράς. Το μοντέλο αυτό υποστηρίζει ότι η πρόθεση των ατόμων να εκτελέσουν μια συμπεριφορά εξαρτάται από τις στάσεις τους, την επίδραση των σημαντικών άλλων (υποκειμενικό πρότυπο) και τον έλεγχο που θεωρούν ότι ασκούν στη συμπεριφορά τους. Αυτά τα στοιχεία είναι καθοριστικά για την προώθηση της υιοθέτησης υγιεινών συνηθειών, όπως η άσκηση και η διατροφή.

Η αλλαγή στάσεων είναι ιδιαίτερα σημαντική σε τομείς όπως ο αθλητισμός και η υγεία. Για παράδειγμα, οι αθλητές και τα άτομα που συμμετέχουν σε προγράμματα άσκησης συχνά υιοθετούν συμπεριφορές με βάση τις στάσεις τους προς την άσκηση, τις κοινωνικές επιρροές και την αυτοεκτίμησή τους​(04_chapter_3). Προγράμματα παρέμβασης που εστιάζουν στην αλλαγή των στάσεων και στην ενίσχυση του ελέγχου συμπεριφοράς μπορούν να οδηγήσουν σε θετικά αποτελέσματα, όπως η αύξηση της συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες και η διακοπή ανθυγιεινών συνηθειών όπως το κάπνισμα.

Η κατανόηση των στάσεων και της συμπεριφοράς είναι κρίσιμη για την επιτυχή προώθηση της υγείας. Η θεωρία της σχεδιασμένης συμπεριφοράς προσφέρει ένα ισχυρό εργαλείο για τη διαμόρφωση προγραμμάτων που στοχεύουν στην αλλαγή των συμπεριφορών και στην προώθηση υγιεινών τρόπων ζωής.

Βιβλιογραφία

• Ajzen, I. (1988). Attitudes, Personality, and Behavior. Open University Press.
• Theodorakis, Y. (2010). Psychology of Sport and Physical Activity. The University of Thessaly.
• Theodorakis, Y., Hassandra, M., & Kosmidou, E. (2006). Sport and Health Behavior. University of Thessaly.