Σύγχρονες μορφές προκατάληψης
Οι κοινωνικές αναπαραστάσεις της προκατάληψης έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου, αντικατοπτρίζοντας τις κοινωνικές αλλαγές και τις νέες μορφές διάκρισης. Ενώ οι παλαιότερες μορφές ρατσισμού και σεξισμού έχουν σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από πιο σύγχρονες και διακριτικές μορφές προκατάληψης, οι έρευνες δείχνουν ότι αυτές οι νέες μορφές μπορούν να είναι εξίσου επιβλαβείς. Οι θεωρίες και τα εργαλεία μέτρησης της προκατάληψης, όπως το Implicit Association Test (IAT), έχουν γίνει καθοριστικά για την κατανόηση και τον εντοπισμό αυτών των κοινωνικών φαινομένων.
Παλαιές και νέες μορφές προκατάληψης
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η παραδοσιακή προκατάληψη (blatant prejudice) εκδηλώνεται με άμεσο και φανερό τρόπο, ενώ η σύγχρονη προκατάληψη (subtle prejudice) είναι πιο έμμεση και καλύπτεται πίσω από κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές. Αυτή η μετατόπιση των μορφών προκατάληψης έχει αναδείξει νέες θεωρητικές προσεγγίσεις, όπως ο συμβολικός ρατσισμός (symbolic racism) και ο μοντέρνος ρατσισμός (modern racism).
Θεωρίες προκατάληψης
Οι Kinder και Sears εισήγαγαν την έννοια του συμβολικού ρατσισμού, η οποία περιγράφει τις αρνητικές στάσεις που βασίζονται σε πολιτισμικές αξίες, όπως η αυτονομία και η εργασία, παρά σε φυλετικές διαφορές. Αντίστοιχα, οι McConahay και συνεργάτες ανέπτυξαν τη θεωρία του μοντέρνου ρατσισμού, υποστηρίζοντας ότι οι νέες μορφές προκατάληψης εκδηλώνονται με πιο διακριτικό τρόπο, προκειμένου να αποφευχθεί η κοινωνική κατακραυγή.
Μέθοδοι μέτρησης προκατάληψης
Για τη μέτρηση αυτών των νέων μορφών προκατάληψης, η χρήση εργαλείων όπως το Implicit Association Test (IAT) αποδεικνύεται εξαιρετικά αποτελεσματική. Το IAT βοηθά στην αποκάλυψη κρυφών στάσεων και προκαταλήψεων που δεν εκφράζονται ανοιχτά, επιτρέποντας στους ερευνητές να κατανοήσουν βαθύτερα τις υποσυνείδητες προκαταλήψεις.
Η μετάβαση από τις παλαιές στις νέες μορφές προκατάληψης αντικατοπτρίζει την εξέλιξη της κοινωνίας και των αξιών της. Παρά τις προόδους που έχουν γίνει στην καταπολέμηση της ανοιχτής προκατάληψης, οι νέες μορφές διάκρισης παραμένουν επίμονες και απαιτούν νέες στρατηγικές κατανόησης και αντιμετώπισης.
Βιβλιογραφία
- Brown, R. (1995). Prejudice: Its social psychology. Oxford: Blackwell.
- Greenwald, A.G., McGhee, D.E., & Schwartz, J.L.K. (1998). Measuring individual differences in implicit cognition: The Implicit Association Test. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 1464-1480.
- Kinder, D.R., & Sears, D.O. (1981). Prejudice and politics: Symbolic racism versus racial threats to the good life. Journal of Personality and Social Psychology, 40, 414-431.
- McConahay, J.B., Hardee, B.B., & Batts, V. (1981). Has racism declined in America? It depends on who is asking and what is asked. Journal of Conflict Resolution, 25, 563-579.
