
Ψυχογενής Ανορεξία
Η ψυχογενής ανορεξία είναι ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας στο οποίο το άτομο με την θέληση του περιορίζει την πρόσληψη τροφής καθώς φοβάται έντονα μήπως γίνει παχύ. Η ψυχογενής ανορεξία παρουσιάζει κάποια βασικά χαρακτηριστικά, όπως η άρνηση του ατόμου να διατηρήσει ένα ελάχιστο φυσιολογικό βάρος, έντονο φόβο του ατόμου μήπως γίνει παχύ, διαταραχή στην σωματική εικόνα, σημαντική απώλεια βάρους και αμηνόρροια στις γυναίκες.
Τα άτομα που πάσχουν από αυτήν την διαταραχή νιώθουν παχιά ακόμα και όταν το βάρος τους είναι φυσιολογικό ή ακόμα κι όταν έχουν απισχνανθεί για το λόγο ότι η απώλεια του βάρους δεν καθησυχάζει το φόβο της παχυσαρκίας. Παρά λοιπόν το γεγονός ότι το σωματικό τους βάρος κυμαίνεται κάτω από τα κατώτερα όρια του φυσιολογικού για την ηλικία, το φύλο και το ύψος του , δηλαδή το βάρος του βρίσκεται κάτω από το 85% του φυσιολογικού ή ο Δείκτης Μάζας σώματος είναι κάτω από 17.5, το άτομο συνεχίζει να αντιστέκεται στην πρόσληψη τροφής. Γενικότερα, η διαταραχή αυτή αναφέρεται σε μια διαταραγμένη αντίληψη της σωματική τους εικόνας και δίνει υπέρμετρη έμφαση στην επίδραση του βάρους ή του σχήματος του σώματος στην αυτοαξιολόγηση και στην αυτοεκτίμηση.
Βέβαια, ο όρος «ανορεξία» μπορεί να είναι παραπλανητικός γιατί παραπέμπει περισσότερο στην έλλειψη όρεξης για φαγητό ενώ το άτομο έχει κανονικά όρεξη για φαγητό αλλά συνειδητά αποφεύγει τροφές καταφεύγοντας σε σκληρή δίαιτα και άσκηση. Ορισμένα άτομα με ψυχογενή ανορεξία αισθάνονται συνέχεια ότι είναι υπέρβαρα και άλλα διαπιστώνουν ότι είναι αδύνατα, αλλά θεωρούν ότι πρέπει να χάσουν βάρος από ορισμένα σημεία του σώματος. Κάποιες φορές μπορεί να κυριαρχεί η εμμονή να μετρούν συνέχεια το βάρος τους για να διαπιστώσουν αν το «λίπος» έχει περιοριστεί. Αν καταφέρουν το στόχο τους, δηλαδή χάσουν λίπος τότε νιώθουν καλύτερα γιατί έχει βελτιωθεί η αυτοεικόνα τους Λόγω όμως της έντονης επιθυμίας τους να νιώθουν καλύτερα, εντείνουν τις προσπάθειες τους ολοένα και περισσότερο και αν κάποια μέρα αυτό δεν συμβεί τότε κυριαρχούνται από πανικό και εντείνουν ακόμα περισσότερο τις προσπάθειες τους.
Τα Διαγνωστικά κριτήρια κατά DSM-IV για την Ψυχογενή Ανορεξία είναι τα εξής:
Α) Άρνηση του ατόμου να διατηρήσει το βάρος του σώματος στο ή πάνω από ένα ελάχιστο φυσιολογικό βάρος για την ηλικία και το ύψος του (π.χ. απώλεια βάρους που οδηγεί στη διατήρηση βάρους του σώματος κάτω του 85% από το αναμενόμενο ή αδυναμία να κερδίσει αναμενόμενο βάρος στη διάρκεια της περιόδου ανάπτυξης, που οδηγεί σε βάρος σώματος κάτω του 85% από το αναμενόμενο)
Β) Έντονος φόβος του ατόμου μήπως πάρει βάρος ή γίνει παχύ, ακόμα κι όταν το βάρος του είναι κάτω από το κανονικό.
Γ) Διαταραχή στον τρόπο που κανείς βιώνει το βάρος ή το σχήμα του σώματός του, αδικαιολόγητη επιρροή του σωματικού βάρους ή σχήματος στην εκτίμηση του εαυτού ή άρνηση της σοβαρότητας του παρόντος χαμηλού σωματικού βάρους.
Δ) Σε γυναίκες μετά την έναρξη της περιόδου, αμηνόρροια, δηλαδή απουσία τουλάχιστον τριών διαδοχικών εμμηνορρυσιών.
Γίνεται διάκριση δύο τύπων ψυχογενούς ανορεξίας, ανάλογα με τον τρόπο στον οποίο καταφεύγει το άτομο προκειμένου να περιορίσει την λήψη θερμίδων. Αυτή η διάκριση γίνεται περισσότερο για την διαφοροποίηση της πιθανής αιτιολογίας της ανορεξίας και κατ’ επέκταση της θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Περιοριστικός τύπος: κατά τη διάρκεια του παρόντος επεισοδίου Ψυχογενούς
Ανορεξίας, το άτομο δεν έχει εμπλακεί συστηματικά σε συμπεριφορά υπερφαγίας ή κάθαρσης (δηλ. προκλητό έμετο ή κακή χρήση καθαρτικών, διουρητικών ή ενεμάτων)
Τύπος Υπερφαγίας/Κάθαρσης : κατά τη διάρκεια του παρόντος επεισοδίου Ψυχογενούς Ανορεξίας το άτομο έχει εμπλακεί συστηματικά σε συμπεριφορά υπερφαγίας ή κάθαρσης (δηλαδή προκλητό έμετο ή κακή χρήση καθαρτικών, διουρητικών ή ενεμάτων).
Η ψυχογενής ανορεξία εμφανίζεται σε ποσοστό 0,5-1% σε έφηβα και νεαρά κορίτσια Μελέτες σε κλινικούς και γενικούς πληθυσμούς έχουν βρει ότι πάνω από 90% των ατόμων με ψυχογενή ανορεξία είναι γυναίκες. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οι γυναίκες επηρεάζονται πιο πολύ από τα πρότυπα ομορφιάς των ανεπτυγμένων χωρών και τους απασχολεί ιδιαίτερα η εικόνα και το σχήμα του σώματος τους.

