“Όταν νιώθεις να χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου” – Οδηγίες διαχείρισης των συνεχών σεισμών στη Σαντορίνη

Η Σαντορίνη, λόγω της ηφαιστειακής της φύσης και της θέσης της στο ελληνικό ηφαιστειακό τόξο, παρουσιάζει αυξημένη σεισμική δραστηριότητα. Η ιδιαίτερη γεωλογική της δομή και η μορφολογία του εδάφους δημιουργούν μια αίσθηση δέους, αλλά ταυτόχρονα ενισχύουν τον φόβο κάθε φορά που το έδαφος κουνιέται. Αυτή η απρόβλεπτη φύση του σεισμού, ο οποίος συχνά συμβαίνει χωρίς προειδοποίηση, εντείνει την αγωνία για την προσωπική ασφάλεια, την προστασία της οικογένειας και τη διατήρηση της ψυχικής ηρεμίας.

Πώς οι σεισμοί επηρεάζουν την ψυχολογία μας;

Η ξαφνική απώλεια ελέγχου που συνοδεύει έναν σεισμό προκαλεί πανικό και αδρεναλινική εκτόξευση, με αποτέλεσμα να ενεργοποιείται ο μηχανισμός «πάλης ή φυγής». Παράλληλα, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα έντονου άγχους ή ακόμα και μετατραυματικού στρες, ειδικά αν ο άνθρωπος έχει βιώσει έναν δυνατό σεισμό ή διαθέτει προγενέστερες τραυματικές εμπειρίες. Στους ενήλικες, το κυρίαρχο συναίσθημα είναι η ανασφάλεια, ενώ στα παιδιά, ο φόβος εκδηλώνεται μέσα από αλλαγές στη συμπεριφορά (κλάματα, διαταραχές ύπνου, άρνηση αποχωρισμού από τους γονείς).

Οδηγίες για ψυχραιμία και ασφαλή αντιμετώπιση

Η ψυχραιμία ξεκινά από τη γνώση. Η κατανόηση βασικών κανόνων ασφαλείας, όπως το να καλυφθούμε κάτω από ένα σταθερό έπιπλο ή το να περιμένουμε το τέλος της δόνησης πριν επιχειρήσουμε έξοδο από ένα κτήριο, βοηθάει σημαντικά. Σε ψυχολογικό επίπεδο, τεχνικές βαθιάς αναπνοής (εισπνοή από τη μύτη, αργή εκπνοή από το στόμα) και απλές ασκήσεις χαλάρωσης μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα στρες την κρίσιμη στιγμή. Οι συχνές ασκήσεις ετοιμότητας (σχολεία, τοπικές κοινότητες, οικογενειακές προσομοιώσεις) ενισχύουν την αίσθηση ότι οι αντιδράσεις μας θα γίνουν πιο αυτόματες και λιγότερο καθοδηγούμενες από τον πανικό.

Η δύναμη της στήριξης και η ανάγκη ενημέρωσης

Η ανοιχτή επικοινωνία και η αλληλεγγύη σε επίπεδο γειτονιάς ή κοινότητας παίζουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση της ατομικής ανησυχίας. Όταν ένας άνθρωπος νιώθει ότι μπορεί να μοιραστεί τον φόβο του, συνειδητοποιεί πως δεν είναι μόνος. Ομαδικές συζητήσεις, τοπικές δράσεις και ενημερώσεις από ειδικούς (σεισμολόγους, ψυχολόγους) βοηθούν να ξεκαθαρίσουν οι παρανοήσεις, να καταπολεμηθούν οι φήμες και να αναπτυχθεί ένα αίσθημα συλλογικής θωράκισης.

Ψυχική στήριξη για παιδιά

Τα παιδιά αδυνατούν να κατανοήσουν πλήρως την έννοια του σεισμού, γι’ αυτό και χρειάζονται απλές, καθησυχαστικές εξηγήσεις. Το να γνωρίζουν με ευδιάκριτους και ήρεμους όρους τι είναι σεισμός, ποια είναι τα μέτρα προστασίας και να συμμετέχουν σε μικρές ασκήσεις μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή τους. Η ενθάρρυνσή τους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους μέσα από ζωγραφιές ή ιστορίες τους επιτρέπει να επεξεργαστούν τις αγωνίες τους. Επίσης, η διαβεβαίωση από τους γονείς ότι είναι εκεί για να τα προστατεύσουν και η σταθερότητα στη ρουτίνα (ύπνος, γεύματα, δραστηριότητες) μπορούν να ανακουφίσουν σημαντικά το παιδικό άγχος.

Πότε πρέπει να αναζητήσουμε βοήθεια

Η επικέντρωση σε όσα μπορούμε να ελέγξουμε – από την οργάνωση ενός «πακέτου έκτακτης ανάγκης» μέχρι τη φροντίδα της ψυχικής μας υγείας – μας βοηθά να νιώσουμε πιο ασφαλείς.

Αν το άγχος γίνεται έντονο και διαρκές, αν εμφανίζονται παρατεταμένοι εφιάλτες ή αποφεύγουμε επίμονα δραστηριότητες από φόβο για νέους σεισμούς, κρίνεται σκόπιμο να αναζητήσουμε επαγγελματική υποστήριξη. Η έγκαιρη παρέμβαση από ειδικούς ψυχικής υγείας μπορεί να αποτρέψει πιο σοβαρές εκδηλώσεις μετατραυματικού στρες ή κατάθλιψης, επαναφέροντας μια ισορροπία στην καθημερινότητα.

---