Ο εγωκεντρισμός των παιδιών σύμφωνα με τον Piaget

Ο εγωκεντρισμός αποτελεί μια κεντρική έννοια στη θεωρία της γνωστικής ανάπτυξης του Jean Piaget, η οποία αναφέρεται στη δυσκολία των παιδιών να κατανοήσουν τις απόψεις των άλλων ανθρώπων κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων σταδίων της ανάπτυξής τους.

Ο Piaget εισήγαγε την έννοια του εγωκεντρισμού στα πρώιμα έργα του για να περιγράψει τη δυσκολία των μικρών παιδιών να δουν τον κόσμο από τη σκοπιά των άλλων. Αν και ο όρος αυτός αρχικά συνδέθηκε με τις θεωρίες της ψυχανάλυσης, σύντομα εξελίχθηκε και απομακρύνθηκε από τη φροϋδική θεώρηση, προκειμένου να περιγράψει τη διαδικασία αποεπίκεντρωσης που παρατηρείται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης​.

Πολλές κριτικές επισημαίνουν ότι ο Piaget υπερεκτίμησε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στην κατανόηση των άλλων απόψεων. Μελέτες έδειξαν ότι τα παιδιά επιδεικνύουν δεξιότητες λήψης προοπτικής πολύ νωρίτερα από ό,τι πρότεινε ο Piaget, γεγονός που οδήγησε στην επανεξέταση της έννοιας του εγωκεντρισμού​.

Μέσα από τη συνεχή έρευνα, ο Piaget αναγνώρισε ότι ο εγωκεντρισμός δεν αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ του αυτιστικού και του λογικού τρόπου σκέψης, αλλά ένα φαινόμενο που επανεμφανίζεται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης. Αυτή η αλλαγή προήλθε από την παρατήρηση της ανάπτυξης των βρεφών και την έννοια της αποεπίκεντρωσης, η οποία περιλαμβάνει τόσο γνωστικά όσο και συναισθηματικά στοιχεία.

Η έννοια του εγωκεντρισμού υπήρξε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες και πολυσυζητημένες πτυχές της θεωρίας του Piaget. Αν και η θεωρία δέχτηκε σημαντική κριτική, η επανεξέταση και αναθεώρηση των απόψεών του συνέβαλε στην εμβάθυνση της κατανόησης της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών.

Βιβλιογραφία

• Kesselring, T., & Müller, U. (2011). The concept of egocentrism in the context of Piaget’s theory. New Ideas in Psychology, 29(3), 327-345​.