Gaslighting: Τι είναι και πώς να το αναγνωρίσετε

Το gaslighting είναι μια μορφή συναισθηματικής και ψυχολογικής χειραγώγησης, που στοχεύει στο να κάνει ένα άτομο να αμφισβητεί τη μνήμη, την αντίληψη και την κρίση του. Οι δράστες αυτής της συμπεριφοράς επιδιώκουν να αποκτήσουν έλεγχο πάνω στο θύμα, προκαλώντας του σύγχυση, αβεβαιότητα και σταδιακή μείωση της αυτοεκτίμησής του.

Το gaslighting συνήθως περιλαμβάνει την παραποίηση ή αμφισβήτηση της πραγματικότητας του θύματος, ώστε να το κάνει να αναρωτιέται αν οι εμπειρίες και οι μνήμες του είναι αληθινές. Οι gaslighters χρησιμοποιούν τακτικές όπως η επιμονή ότι το θύμα «θυμάται λάθος», η διαστρέβλωση γεγονότων και η κατασκευή μιας “εναλλακτικής” πραγματικότητας που παρουσιάζεται ως αληθινή. Αυτή η χειριστική συμπεριφορά μπορεί να κάνει το θύμα να αμφισβητεί την ίδια του την αντίληψη και να νιώθει ότι χάνει τον έλεγχο της ζωής του.

Κύριες τακτικές

Διαστρέβλωση της πραγματικότητας: Ο gaslighter αλλάζει τα γεγονότα ή επιμένει ότι τα πράγματα έγιναν διαφορετικά από ό,τι θυμάται το θύμα, με σκοπό να το κάνει να αμφιβάλλει για τη μνήμη του.

Απόρριψη συναισθημάτων: Ο δράστης απορρίπτει τα συναισθήματα του θύματος, λέγοντας ότι είναι “υπερβολικά” ή “παρανοϊκά”, κάνοντάς το να αμφιβάλλει για την εγκυρότητα των συναισθηματικών του αντιδράσεων.

Επανάληψη ψευδών ισχυρισμών: Με την επανάληψη ψευδών ή διαστρεβλωμένων γεγονότων, ο gaslighter προσπαθεί να “επαναπρογραμματίσει” τη μνήμη του θύματος, κάνοντάς το να αμφιβάλλει για το τι πραγματικά συνέβη.

Υποτίμηση των σκέψεων και των αντιλήψεων: Ο δράστης μπορεί να προσπαθεί να μειώσει τις σκέψεις του θύματος, λέγοντας ότι «μεγαλοποιεί τα πράγματα» ή ότι «δεν καταλαβαίνει σωστά».

Στρατηγικές προστασίας

Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το gaslighting, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τις τακτικές αυτές και να προστατεύουμε την ψυχική μας ακεραιότητα με στρατηγικές όπως:

Θέσπιση ορίων: Είναι σημαντικό να σταματάτε τη συζήτηση όταν γίνεται τοξική, δηλώνοντας ότι δεν θα συμμετέχετε εάν η συμπεριφορά συνεχιστεί.

Διατήρηση της προσωπικής αλήθειας: Μείνετε σταθεροί στη δική σας αντίληψη για την πραγματικότητα, ακόμα κι αν ο άλλος προσπαθεί να σας κάνει να αμφιβάλλετε.

Αναζήτηση υποστήριξης: Μιλήστε σε άτομα που εμπιστεύεστε για να ενισχύσετε την αίσθηση της πραγματικότητάς σας.

Το gaslighting είναι μια μορφή χειραγώγησης που μπορεί να προκαλέσει βαθιές ψυχολογικές πληγές στο θύμα. Αναγνωρίζοντας τις τακτικές της και διατηρώντας σταθερά όρια, μπορούμε να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία και να αποφύγουμε την επίδραση αυτής της επιβλαβούς συμπεριφοράς.