To σύνδρομο Munchausen

Το Munchausen Syndrome by Proxy (MSbP, αλλά και γνωστό ως Κατασκευασμένη ή προκλητή ασθένεια, αναφέρεται στο φαινόμενο που ένας γονέας ή κηδεμόνας, συνήθως η μητέρα, προσποιείται ή προκαλεί μια ασθένεια σε ένα άλλο πρόσωπο, συνήθως το παιδί του/της, για να κερδίσει την προσοχή και τη συμπάθεια ως “αγχώδης” και “υπερπροστατευτικός” γονέας. 

Το σύνδρομο Munchausen δι’ αντιπροσώπου (MBPS) είναι μια από τις επιβλαβέστερες μορφές κακοποίησης παιδιών. Περιλαμβάνει την προφανή βαθειά φροντίδα του γονέα, συνήθως της μητέρας, που κατασκευάζει επανειλημμένα τα συμπτώματα ή προκαλεί πραγματικές ασθένειες στο ανίσχυρο νήπιο ή το παιδί της. 

Η κατανόηση της δυναμικής αυτής της διαταραχής είναι εξαιρετικά σημαντική ενώ τα αυξανόμενα στοιχεία και περιστατικά δείχνουν ότι είναι περισσότερο κοινή από ότι θεωρείτο σε προηγούμενα χρόνια. 

Σημαντικές είναι οι αναφορές που έχουν γίνει σχετικά με ασθενείς του MSbP που φαίνεται να αναμιγνύονται ιδιαίτερα σε αυτές τις περιπτώσεις και επαγγελματίες υγείας. Η σημαντικότερη ίσως πτυχή αυτού του συνδρόμου είναι η απέραντη δυνατότητα, και ίσως, η ικανότητα της μητέρας να πείθει και να εμπλέκει τους γιατρούς στην ψυχοπαθολογία της και να επιβάλλεται στην ευαισθησία των παιδιάτρων με τους χειρισμούς της. 

Το νοσοκομείο, στο οποίο και καταλήγει η πλειονότητα των περιπτώσεων MSbP, τουλάχιστον το 75% της σχετικής νοσηρότητας, αποκαλύπτεται συνεπεία των προσπαθειών από τους γιατρούς να εντοπιστεί και να θεραπευθεί η νόσος (βλάβη, τραύμα, διαταραχή) στο κακοποιημένο παιδί ή νήπιο. Ακόμη και οι πιο πεπειραμένοι παιδίατροι χάνουν συχνά τις εμφανείς κλινικές ενδείξεις που παρουσιάζονται από αυτές τις μητέρες. 

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο γονέας αξιώνει είτε το παιδί του να είναι άρρωστο, είτε πηγαίνει ακόμα περαιτέρω να προκαλέσει μια πραγματική αρρώστια. Έπειτα, ο “αφοσιωμένος” γονέας προσκομίζει συνεχώς το παιδί για ιατρική περίθαλψη ενώ την ίδια στιγμή αρνείται ο ίδιος οποιαδήποτε γνώση προέλευσης του συγκεκριμένου προβλήματος,. Κατά συνέπεια, τα θύματα του MSBP μπορούν να υποβληθούν σε εξαιρετικούς αριθμούς εργαστηριακών εξετάσεων, λήψης φαρμάκων ακόμη και χειρουργικών επεμβάσεων που δεν απαιτούνται πραγματικά. 

Τα παιδιά βιώνουν ταυτόχρονα την απώλεια της υγεία τους και την αξία της «προστατευτικής μάνας».

Σε αυτό το δραματικό “παιχνίδι” το παιδί πολύ λίγο είναι στο ενδιαφέρον της μητέρας, παρά την εμφάνιση της βαθιάς φροντίδας της για εκείνο. 

Μπορεί μια προκληθείσα ασθένεια να διαρκεί για πολλά χρόνια για να φθάσει τελικά στην αποκάλυψη από τους γιατρούς. 

Βιβλιογραφία

Feldman M.D, Eisendrath S.J., (1996): The Spectrum of Factitious Disorders. Washington, DC, American Psychiatric Press.