Φιλοσοφία
-
«Underground»
Το «Underground», σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγεβιτς, είναι μια εξαιρετική θεατρική διασκευή της εμβληματικής ταινίας του Εμίρ Κουστουρίτσα, που βασίζεται στο έργο του Ντούσαν Κοβάσεβιτς. Η παράσταση, μέσα από τη σουρεαλιστική αφήγηση, τη δυναμική μουσική και τη βαθιά αλληγορική προσέγγιση, αφηγείται την επική ιστορία δύο φίλων, του Μπλάκι και του Μάρκο, και εξερευνά πενήντα χρόνια πολέμων, προδοσιών και πολιτικών αναταραχών στη Γιουγκοσλαβία. Παράλληλα, το έργο αποτελεί έναν στοχασμό για την ανθρώπινη φύση, τη σχέση μας με την εξουσία και την έννοια του χρόνου, καλώντας το κοινό να στοχαστεί πάνω στις δικές του πραγματικότητες. Ο υπόγειος κόσμος: Καταφύγιο ή Φυλακή; Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται ο υπόγειος κόσμος, όπου οι χαρακτήρες ζουν…
-
Η θρησκευτικότητα στους νέους
Η ανάπτυξη της θρησκευτικής πίστης, όπως και η σύνδεσή της με την ευημερία, αποτελεί αντικείμενο μελέτης τόσο για κοινωνιολόγους όσο και για ψυχολόγους. Αυτή η μελέτη εξετάζει τη σχέση μεταξύ θρησκευτικότητας και ευημερίας στην παιδική και εφηβική ηλικία, βασιζόμενη σε θεωρητικές και εμπειρικές προσεγγίσεις. Σύμφωνα με τον Elkind και άλλους θεωρητικούς όπως ο Fowler και ο Oser, η θρησκευτική σκέψη περνάει από διάφορα στάδια ανάπτυξης. Αυτά τα στάδια ξεκινούν από τη συγκεκριμένη σκέψη και την κυριολεκτική κατανόηση των θρησκευτικών πεποιθήσεων κατά την παιδική ηλικία, και εξελίσσονται σε αφηρημένες ιδέες και προσωπική σύνδεση με τη θρησκεία στην εφηβική ηλικία. Η θρησκεία προσφέρει ένα δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης και προάγει την κοινωνική συμπεριφορά,…
-
Η ηθική του Μαξίμ Γκόρκι
Ο Μαξίμ Γκόρκι (Μαξίμ Πεσκόφ) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς Ρώσους συγγραφείς και θεατρικούς συγγραφείς του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Γνωστός για την ικανότητά του να απεικονίζει την πραγματικότητα της ρωσικής κοινωνίας, ο Γκόρκι είναι μια φιγούρα που συνδέεται άμεσα με τη ρωσική λογοτεχνία και την πολιτική της εποχής του. Γεννήθηκε στις 28 Μαρτίου 1868 στην πόλη Νίζνι Νόβγκοροντ, η οποία σήμερα ονομάζεται Γκόρκι προς τιμήν του. Από νεαρή ηλικία, γνώρισε τη φτώχεια και τη δυσκολία, κάτι που επηρέασε βαθιά το έργο του. Ταξίδεψε σε όλη τη Ρωσία και εργάστηκε σε διάφορες δουλειές, εμπειρίες που τον έφεραν σε επαφή με την πραγματικότητα της ρωσικής…
-
Μαθήματα ζωής από το Χρήστο Γιανναρά
Ο Χρήστος Γιανναράς, μια από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης ελληνικής διανόησης, άφησε πίσω του ένα βαθύ πνευματικό αποτύπωμα, που συνεχίζει να εμπνέει και να προκαλεί σκέψη. Ο θάνατός του στις 25 Αυγούστου 2028 σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής για την ελληνική φιλοσοφία, όμως οι ιδέες του ζουν και μας καλούν να αναστοχαστούμε πάνω σε σημαντικά ζητήματα της ύπαρξης. Για τον Γιανναρά, η έννοια της μόρφωσης δεν περιοριζόταν στη συσσώρευση γνώσεων, αλλά ήταν κάτι πολύ βαθύτερο. «Μορφωμένος είναι ο άνθρωπος που έχει μπει στην άσκηση να είναι ελεύθερος από τις αναγκαιότητες της φύσης του», έλεγε, υπογραμμίζοντας ότι η αληθινή μόρφωση είναι μια πνευματική άσκηση που οδηγεί στην απελευθέρωση από τα…
-
Ο “μεταπρατισμός” του Χρήστου Γιανναρά
Ο Χρήστος Γιανναράς, ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες φιλοσόφους, αφιέρωσε ένα σημαντικό μέρος του έργου του στην ανάλυση της ελληνικής κοινωνίας και της διαμόρφωσης της ταυτότητάς της. Ένα κεντρικό θέμα που συχνά αγγίζει είναι ο μεταπρατισμός, μια έννοια που χρησιμοποιoύσε συχνά για να περιγράψει την τάση της ελληνικής κοινωνίας να υιοθετεί ξένα πρότυπα και αξίες χωρίς κριτική σκέψη. Ο μεταπρατισμός στην κοινωνική και πολιτισμική του διάσταση, σύμφωνα με τον Γιανναρά, συνδέεται με τη λειτουργία των μεταπρατών, οι οποίοι παίζουν το ρόλο των μεσαζόντων ή διαμεσολαβητών ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Αυτοί υιοθετούν ξένα πρότυπα και τα μεταφέρουν στην τοπική κοινωνία, με αποτέλεσμα να λειτουργούν ως φορείς επιρροής που διαμορφώνουν…
-
Θρησκεία και Ψυχανάλυση στον 21ο αιώνα
Αρκεί ένα τίποτα και το λέγειν δημιουργεί Θεό. Και όσον καιρό θα λέγεται κάτι, η υπόθεση Θεός θα είναι παρούσα[1]. Ζακ Λακάν, Ακόμη Τι συνέβη; Γιατί η θρησκεία, της οποίας την εξαφάνιση επέμενε να προδικάζει η ορθολογιστική Δύση, κρατά γερά εκεί όπου οι κοσμικές ουτοπίες, προϊόντα μιας ρευστής νεωτερικότητας, έχουν αποτύχει παταγωδώς; Ο συνδυασμός της νιτσεικής θεωρητικοποίησης, που βασίζεται στην οργάνωση της κοινωνίας και τη νοηματοδότηση της ανθρώπινης ύπαρξης, και της φροϋδικής προσέγγισης του θρησκευτικού, με την παραίτηση από τις ενορμήσεις (θυσία απόλαυσης) που απαιτείται για τη δόμηση της κοινωνίας, συνιστούν τον πυρήνα της δυτικής σκέψης όσον αφορά στο ζήτημα που εξετάζουμε. Ο Λακάν μας έχει μάθει ότι υπάρχει γνώση…
-
Η ελευθερία ως υπαρξιακή συνθήκη
Η ηρωϊκή ελευθερία είναι ουσιαστική πραγμάτωση ζώντος πνεύματος και επίτευξη υψηλού επιπέδου ήθους. Χρήστος Μαλεβίτσης Ιστορική Μνήμη Τα ιστορικά γεγονότα χρειάζεται οπωσδήποτε να μνημονεύονται γιατί έτσι λειτουργούν και ως εφαλτήριο για στοχασμό σε ό, τι αφορά στο παρόν και το μέλλον. Έχει εύστοχα σημειωθεί ότι: «Ἡ ἀκριβής ἐξιστόρησις τῶν γεγονότων τῆς Ἐπαναστάσεως του 1821 δέν μᾶς λείπει. Δέν μᾶς λείπουν ἀκόμη οὔτε μονογραφίαι ἤ ἱστορικά δοκίμια, οὔτε καί ἀπόπειρα πρός «ἐπιστημονικήν» ἐξακρίβωσιν καί παράθεσιν τῶν πολεμικῶν καί διπλωματικῶν πράξεων. Μᾶς λείπει ὅμως ἡ ἀντίληψις τῆς ψυχῆς, τοῦ πνεύματος τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, ἡ ἐκ μέρους, ἑνός ἑκάστου ἐξ’ ἡμῶν, κατανόησις τῆς μεταμορφώσεως ἡ ὁποία συνετελέσθη εἰς τάς ψυχάς τῶν πατέρων μας…
-
Ο Ηλίας Λογοθέτης για τη Ζωή και το Θάνατο
Είμαι μεταφορέας.Μεταφέρω το ήθος του Ποιητή.Μεταφέρω σπάνιο υλικό με κατάνυξη.Μεταφέρω το υλικό που δημιούργησεκάποιος άλλος.Πολλές φορέςσυγκρούομαι με τα κείμενα.Διαφωνώ με αυτά που λέω.Με τις λέξεις που εκστομίζω.Δεν είχα σκεφτεί να γίνω ηθοποιός.Ένας φίλος, ο Γιώργος Ασδραχάςμε προέτρεψε και πήγα στον Κουν.Κουν, Ευαγγελάτος, Βολανάκης.Είχα την ευτυχία να μαθητεύσω καιδίπλα στον συνθέτη Γιάννη Χρήστουκαι να νιώσω την αύρα του μύστη.Έχω πάρει βραβείααλλά δε χάρηκα ιδιαίτερα.Τη χαρά που πήρα ως μαθητήςστην πρώτη παγκόσμια παράστασητων Περσών του Θεάτρου Τέχνηςως κορυφαίος στο Λονδίνο,δε μπορεί να μου τη δώσει κανείς.Το Θέατροδεν το χρησιμοποίησα θεραπευτικά.Είναι η δουλειά μου. Στην οποίαδε μπορώ να εξηγήσω γιατί έμεινα.Η ψυχή μου έπρεπε να είναι αλλού.Να ανήκω στη σφαίρα της Ποίησης,γιατί μεγάλωσα…
-
Πώς συνδέεται η ενσυναίσθηση με την αισθητική;
Η έννοια της ενσυναίσθησης, όπως την ανέπτυξε ο Theodor Lipps, αποτελεί έναν πυλώνα στη φιλοσοφία και ψυχολογία της αισθητικής και της ανθρώπινης εμπειρίας. Μέσω της ενσυναίσθησης, o Lipps προσπαθούσε να εξηγήσει πώς μπορούμε να “μεταφέρουμε” τον εαυτό μας σε αντικείμενα ή άλλους ανθρώπους, να βιώσουμε και να κατανοήσουμε τις εσωτερικές τους καταστάσεις, συναισθήματα ή σκέψεις, καθώς και να αντλήσουμε αισθητική απόλαυση ή κατανόηση από αυτή τη διαδικασία. Ενσυναίσθηση και Αισθητική Στον τομέα της αισθητικής, ο Lipps εστίασε στο πώς η ενσυναίσθηση μπορεί να μας βοηθήσει να “συμμετάσχουμε” στην ψυχική ζωή των αντικειμένων τέχνης, να αντλήσουμε συναισθηματική και πνευματική συνδεσιμότητα με τα έργα, ανεξάρτητα από την φυσική τους μορφή. Αυτό σημαίνει…
-
Το “Μη Ορατό”
“Ότι εμποδίζει την εξέλιξη μας καταγράφεται ως μη ορατό” Η φράση αυτή τόσο κυριολεκτικά, όσο και μεταφορικά απηχεί μια βαθιά ψυχολογική και φιλοσοφική αλήθεια για την ανθρώπινη εμπειρία. Αυτή η προσέγγιση εστιάζει στην ιδέα ότι πολλά από τα εμπόδια ή τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας δεν είναι πάντα άμεσα ορατά ή εύκολα αναγνωρίσιμα. Αντίθετα, μπορεί να είναι υποβόσκοντα, κρυμμένα στο ασυνείδητο μέρος του ψυχισμού μας ή να είναι ενσωματωμένα σε βαθύτερες δομές της σκέψης και της συμπεριφοράς μας. Η Σημασία του Μη Ορατού στην ΑυτοεξέλιξηΑσυνείδητα Πρότυπα Σκέψης: Πολλές φορές, οι πεποιθήσεις και οι σκέψεις που περιορίζουν την εξέλιξή μας δεν είναι επιφανειακά ορατές. Αυτά τα ασυνείδητα μοτίβα μπορούν…