Ψυχολογία
-
Κοινωνικογνωστική θεωρία: Ανάπτυξη και εφαρμογές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά
Η Κοινωνικογνωστική Θεωρία, αναπτύχθηκε από τον Albert Bandura και άλλους επιστήμονες, όπως ο Walter Mischel, και έχει διαμορφώσει την κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και προσωπικότητας. Η θεωρία τονίζει τον ενεργό ρόλο του ατόμου στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, στη λήψη αποφάσεων και στην αυτορρύθμιση μέσω παρατήρησης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Ο πυρήνας της θεωρίας βρίσκεται στην αμοιβαία αλληλεπίδραση ανάμεσα στη γνωστική επεξεργασία, το κοινωνικό περιβάλλον και τις εσωτερικές ψυχολογικές διεργασίες. Κύριες αρχές της Κοινωνικογνωστικής θεωρίας Η Κοινωνικογνωστική Θεωρία βασίζεται σε πέντε βασικές αρχές, οι οποίες αντικατοπτρίζουν την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς: Αυτοαποτελεσματικότητα και προσωπικοί στόχοι Ένας σημαντικός παράγοντας στην κοινωνικογνωστική θεωρία είναι η έννοια της αυτοαποτελεσματικότητας, δηλαδή η πεποίθηση ενός ατόμου στις ικανότητές…
-
Η δυναμική και επικοινωνία στις Ομάδες
Μια ομάδα ορίζεται ως μια συλλογή ατόμων που συνεργάζονται για έναν κοινό στόχο και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον Kurt Lewin, η δυναμική της ομάδας αφορά τις διαδικασίες και τις αλληλεπιδράσεις που συμβαίνουν μέσα σε αυτήν. Η επικοινωνία, από την άλλη πλευρά, είναι η διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών και ιδεών μεταξύ των μελών της ομάδας, η οποία επηρεάζει την ομαδική λειτουργία και αποτελεσματικότητα. Διαδικασία ομάδας και στάδια ανάπτυξηςΟι ομάδες αναπτύσσονται σε στάδια, με το κάθε στάδιο να έχει διαφορετικές απαιτήσεις και στόχους. Τα βασικά στάδια που αναφέρει το μοντέλο του Tuckman είναι: σχηματισμός (forming), καταιγισμός (storming), νορμοθέτηση (norming), δράση (performing) και τερματισμός (adjourning). Κατά τη διάρκεια αυτών των σταδίων, οι…
-
“Δύσκολα παιδιά”- Μύθος ή Αλήθεια;
Η έννοια του “δύσκολου” χαρακτήρα στα παιδιά αποτελεί σημαντικό ερευνητικό αντικείμενο για την κατανόηση της ανάπτυξης και των ψυχολογικών διαταραχών. Ο Alexander Thomas, η Stella Chess και ο Sam J. Korn συνέβαλαν στη διαμόρφωση αυτού του πεδίου μέσω της θεωρίας τους για τον δύσκολο χαρακτήρα, υποστηρίζοντας ότι είναι μια ενδογενής, ατομική ιδιότητα. Ο δύσκολος χαρακτήρας, σύμφωνα με τους Thomas και Chess, χαρακτηρίζεται από ακανόνιστες βιολογικές λειτουργίες, αρνητική αντίδραση σε νέες καταστάσεις, βραδύτητα στην προσαρμογή και έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις. Τα παιδιά με δύσκολο χαρακτήρα παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης συμπεριφορικών διαταραχών σε μεταγενέστερα στάδια της ζωής τους(Thomas, Chess, Korn). Οι έρευνες των Thomas και Chess έδειξαν ότι τα παιδιά με δύσκολο χαρακτήρα…
-
Οι βιολογικές βάσεις της κατάθλιψης
Η κατάθλιψη αποτελεί μια από τις πιο κοινές ψυχικές διαταραχές και έχει σύνθετες βιολογικές, γενετικές, ψυχολογικές και περιβαλλοντικές αιτίες. Βιολογικές Βάσεις της Κατάθλιψης Αλλαγές από το DSM-IV στο DSM-5 για την Κατάθλιψη Το DSM-5 έκανε σημαντικές αλλαγές στη διάγνωση και την κατηγοριοποίηση της κατάθλιψης σε σύγκριση με το DSM-IV, βασιζόμενο σε νεότερα επιστημονικά δεδομένα και κλινική εμπειρία. Η κατανόηση των βιολογικών βάσεων της κατάθλιψης και οι εξελίξεις στη διάγνωση από το DSM-IV στο DSM-5 έχουν διευρύνει την ικανότητα των κλινικών να αναγνωρίζουν και να θεραπεύουν την κατάθλιψη. Οι αλλαγές στο DSM-5 αντικατοπτρίζουν την εξέλιξη της επιστήμης και της κλινικής εμπειρίας, προσφέροντας καλύτερη κατανόηση και αποτελεσματικότερες θεραπείες για τα άτομα που…
-
Προσωπικότητα και Αυτοεκτίμηση
Η προσωπικότητα είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα στην ψυχολογία, καθώς αντικατοπτρίζει τον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται, αισθάνονται και ενεργούν. Η κατανόηση της προσωπικότητας και των χαρακτηριστικών που τη συνθέτουν είναι κεντρικής σημασίας για την ψυχολογική επιστήμη, δεδομένου ότι επηρεάζει όχι μόνο τη συμπεριφορά, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τον κοινωνικό κόσμο. Τι είναι η προσωπικότητα Η προσωπικότητα αναφέρεται στον χαρακτηριστικό τρόπο με τον οποίο ένα άτομο σκέφτεται, αισθάνεται και συμπεριφέρεται. Είναι σχετικά σταθερή και αποτελεί τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους. Η κατανόηση της προσωπικότητας συνεπάγεται την απάντηση σε βασικά ερωτήματα, όπως το πώς και γιατί διαφέρουν…
-
Αναπτυξιακή Ψυχολογία: στάδια και εφαρμογές
Η αναπτυξιακή ψυχολογία αποτελεί έναν από τους κεντρικούς κλάδους της ψυχολογικής επιστήμης, μελετώντας τις αλλαγές που συμβαίνουν στον άνθρωπο από τη στιγμή της σύλληψης έως την τρίτη ηλικία. Η επιστήμη αυτή εξετάζει τις σωματικές, γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές αλλαγές που συμβαίνουν σε κάθε φάση της ζωής. Ο στόχος της είναι να κατανοήσει όχι μόνο το πώς και το γιατί αλλά και το πότε και το αν αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν ομαλά, καθώς και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν. Βασικές έννοιες της αναπτυξιακής ψυχολογίας Ορισμός της ανάπτυξης Η ανθρώπινη ανάπτυξη είναι η διαδικασία με την οποία οι άνθρωποι μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την ανάπτυξη των…
-
Γενετική: Η μοριακή βάση της ζωής
Η γενετική είναι ο κλάδος της βιολογίας που ασχολείται με τη μελέτη της κληρονομικότητας και της μεταβίβασης των χαρακτηριστικών από τη μία γενιά στην άλλη. Η κατανόηση της γενετικής βάσης της ζωής έχει επιφέρει σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις και έχει επηρεάσει κάθε τομέα της βιολογίας, της ιατρικής και της βιοτεχνολογίας. Από την ανακάλυψη του DNA έως τις σύγχρονες γονιδιωματικές τεχνολογίες, η γενετική συνεχίζει να επηρεάζει την επιστήμη και την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού. Η μοριακή βάση της ζωής Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από περίπου 100 τρισεκατομμύρια κύτταρα, το καθένα από τα οποία περιέχει 23 ζευγαρωμένα χρωμοσώματα, που περικλείουν περίπου 25.000 γονίδια. Τα γονίδια περιέχουν τις οδηγίες για την παραγωγή πρωτεϊνών, οι…
-
Η γνωστική ανάπτυξη των παιδιών σύμφωνα με τον Jean Piaget
Η γνωστική ανάπτυξη αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς της ψυχολογικής μελέτης, ειδικά όσον αφορά την παιδική ηλικία. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα παιδιά σκέφτονται, αντιλαμβάνονται και μαθαίνουν είναι θεμελιώδης για την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων. Μια από τις πιο σημαντικές θεωρίες στον τομέα της γνωστικής ανάπτυξης είναι η θεωρία του Jean Piaget, η οποία προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά αναπτύσσουν γνωστικές ικανότητες. Η θεωρία του Jean Piaget Βασικές αρχές Η θεωρία του Piaget εστιάζει στη διαδικασία με την οποία τα παιδιά αναπτύσσουν τη γνωστική τους ικανότητα μέσω της αλληλεπίδρασής τους με το περιβάλλον. Σύμφωνα με…
-
Αγχώδεις διαταραχές: Ψυχοδυναμική προσέγγιση και θεραπευτικές προοπτικές
Οι αγχώδεις διαταραχές είναι από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές διαταραχές που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι θεραπευτές. Η ψυχοδυναμική προσέγγιση στο άγχος αναγνωρίζει τη σημασία των υποσυνείδητων συγκρούσεων και μηχανισμών άμυνας που οδηγούν στην εκδήλωση άγχους. Ορισμός και ιστορική εξέλιξη του άγχους Το άγχος αποτελεί ένα θεμελιώδες συναίσθημα που αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη. Ο William Cullen εισήγαγε τον όρο «νεύρωση» τον 18ο αιώνα, ενώ η σύγχρονη ψυχοπαθολογία εστιάζει στη σχέση μεταξύ άγχους και ψυχικών διαταραχών. Ο Freud υπήρξε πρωτοπόρος στην κατανόηση του άγχους ως αποτέλεσμα των συγκρούσεων ανάμεσα σε απαγορευμένες επιθυμίες του Εκείνου και στις επιταγές του Υπερεγώ. Κατηγορίες αγχώδους διαταραχής Οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν: Ψυχοδυναμική κατανόηση του άγχους…
-
Η εξέλιξη της ψυχαναλυτικής θεωρίας
Η ψυχανάλυση, ως μία από τις κύριες θεωρητικές προσεγγίσεις στην ψυχολογία, αναπτύχθηκε από τον Sigmund Freud στις αρχές του 20ού αιώνα και αποτέλεσε την αφετηρία για την κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, των ενστίκτων και του ασυνειδήτου. Μέσω της ψυχαναλυτικής προσέγγισης, ο Freud αναγνώρισε τη σημασία των ενδοψυχικών συγκρούσεων, των ονείρων, της δομής της προσωπικότητας, καθώς και των μηχανισμών άμυνας. Ωστόσο, η ψυχανάλυση εξελίχθηκε μέσα από διαφορετικές σχολές σκέψης, όπως η Ψυχολογία του Εγώ, η Αντικειμενοτρόπος Θεωρία, η Ψυχολογία του Εαυτού και η Θεωρία του Δεσμού, προσθέτοντας νέες διαστάσεις στην κατανόηση του ψυχισμού. Ο Freud εισήγαγε την έννοια του νου ως ενεργειακού συστήματος, όπου το άτομο παλεύει να εξισορροπήσει τις ενστικτώδεις…