Κεντρική θέση στην θεωρία της Satir κατέχει η άποψη ότι κάθε άνθρωπος είναι προσανατολισμένος στην επιβίωση, στην ανάπτυξη και στις στενές σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους. Κάθε συμπεριφορά, ακόμη και όταν εμφανίζεται ως προβληματική, εκφράζει αυτούς τους στόχους. Αυτό που η κοινωνία θεωρεί αρρωστημένο, τρελό, ή προβληματικό είναι στην πραγματικότητα ένα μήνυμα που υποδηλώνει την ύπαρξη δυσκολιών και καλεί σε βοήθεια. Σύμφωνα με την Satir (Satir & Baldwin, 1983), η «συμπτωματική» συμπεριφορά είναι: Οι οικογένειες έχουν άγραφους κανόνες και νόμους για το πώς επικοινωνούν και για το ποιους ρόλους έχει το κάθε μέλος. Πολλές φορές οι κανόνες και οι ρόλοι γίνονται άκαμπτοι, με αποτέλεσμα η οικογένεια να μετατρέπεται σε κλειστό…

Οι οικογένειες ως συστήματα Οι οικογένειες είναι συστήματα που έχουν ιδιότητες που είναι περισσότερες από το άθροισμα των ιδιοτήτων των στοιχείων τους. Η λειτουργία τέτοιων συστημάτων κυριαρχείται από συγκεκριμένους γενικούς κανόνες. Κάθε σύστημα έχει ένα όριο, οι ιδιότητες του οποίου είναι σημαντικές στην κατανόηση της λειτουργίας του συστήματος. Τα όρια καλό είναι να μην είναι ούτε άκαμπτα, ούτε χαοτικά, αλλά να είναι ημι-διαπερατά. Τα οικογενειακά συστήματα τείνουν να επιτύχουν μια σχετικά, αλλά όχι απόλυτα, σταθερή κατάσταση, ώστε η ανάπτυξη και η εξέλιξη είναι δυνατές. Η αλλαγή είναι δυνατόν να εμφανιστεί, ή να ενεργοποιηθεί, με πολλούς τρόπους. Οι μηχανισμοί επικοινωνίας και ανάδρασης μεταξύ των μερών ενός συστήματος είναι σημαντικοί στη λειτουργία…

Η Virginia Satir έγινε γνωστή γιατί εισήγαγε στην οικογενειακή θεραπεία την έννοια της αυτοεκτίμησης και τη σημασία των ατομικών πηγών που διαθέτει ο άνθρωπος για να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του. Τα βιβλία της αναφέρονται στην οικογενειακή επικοινωνία και είναι γνωστή η περίφημη διακήρυξη για την Εκτίμηση του Εαυτού. Στις δεκαετίες ’60 και ’70 έγινε πολύ γνωστή και στο ευρύ κοινό, με τα βιβλία Conjoint family therapy (1964), Peoplemaking (1972). (Best sellers) Θεωρείται από πολλούς η μητέρα, ή η γιαγιά της οικογενειακής θεραπείας. Υπήρξε πρωτεργάτης στο περίφημο Mental Research Institute στο Palo Alto της Καλιφόρνια – 1958 D. Jackson, Paul Watzlawick, Richard Fish, V. Satir, S. Minuchin, Irvin Yalom – και…

Στο επίπεδο της συναισθηματικής εμπλοκής μέσα στην οικογένεια διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις: Η απουσία εμπλοκής Τα μέλη της οικογένειας απλά συνυπάρχουν σαν ξένοι μεταξύ τους, γεγονός που δημιουργεί συναισθήματα μοναξιάς, αλλά και άγχους, λόγω του ότι η οικογένεια δεν ανταποκρίνεται στην ιδιότητά της του πλέγματος στήριξης. Η επίδειξη ενδιαφέροντος που δεν συνοδεύεται από το αντίστοιχο συναίσθημα Το κίνητρο της συναισθηματικής ανταπόκρισης σε αυτή τη περίπτωση είναι η εκπλήρωση του καθήκοντος. Συχνά, πίσω από αυτή την αντίδραση, μπορεί να ανιχνεύσει κανείς πολύ πρώιμες ανάγκες των μελών, όπως αυτή του ελέγχου του άλλου, ή της δυσκολίας να βιωθεί υψηλού βαθμού εγκύτητα, λόγω των φόβων που δημιουργούνται από αυτή. Η ναρκισσιστική εμπλοκή Στην…

Η θεωρία των οικογενειακών συστημάτων βασίστηκε στη θεωρία των γενικών συστημάτων του βιολόγου Ludwig von Bertalanffy (1940). Η θεωρία αυτή εστιάζει στο σχήμα των σχέσεων μέσα σε ένα σύστημα, αντί να μελετά μεμονωμένα μέρη του συστήματος. Οι οικογενειακοί θεραπευτές, στην προσπάθειά εύρεσης ενός επιστημονικού μοντέλου, εστίασαν σε αυτή την προσέγγιση, η οποία έδινε ιδιαίτερη σημασία στις σχέσεις αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας, αντί στις ξεχωριστές ιδιότητες τού κάθε μέλους της (Goldenberg & Goldenberg, 2005). Η συστημική προσέγγιση χρησιμοποιεί δύο βασικές έννοιες της θεωρίας των γενικών συστημάτων: την ομοιόσταση, η οποία περιγράφεται ως η ισορροπία μεταξύ αλλαγής και σταθερότητας, καθώς και τα ανοιχτά συστήματα, τα οποία εξηγούν πώς η οικογένεια…

Ο Winnicott (1963), στην εργασία του Morals and Education, διαπιστώνει ότι η κοινωνία αλλάζει, ενώ η ανθρώπινη φύση δεν αλλάζει, ξετυλίγεται. Οι διαδικασίες ωρίμανσης πραγματοποιούνται την κατάλληλη στιγμή. Δια μέσου των αιώνων οι γονείς έχουν παράσχει ακριβώς τις απαιτούμενες συνθήκες στο προλεκτικό στάδιο της μείζονος εξάρτησης και λίγο μετά καθώς το παιδί αποχωρίζεται από την μητέρα του και γίνεται σιγά-σιγά ανεξάρτητο, και κάποια στιγμή για πάντα ελεύθερο. Μπορούμε να μελετήσουμε πως ένα παιδί εκπαιδεύεται για να αποκτήσει την αίσθηση της ηθικής, να βιώσει ενοχή και να στήσει ένα ιδεώδες, της πίστης στον Θεό, της πίστης σε κάτι. Είναι μάταιο να προσπαθήσεις να πείσεις με εξαναγκασμό τις αξίες της θρησκείας. Η…

Η κυριότερη εκπρόσωπος του χώρου της επικοινωνιακής οικογενειακής θεραπείας είναι η Virginia Satir (1916-1988). Η Satir καταγόταν από την περιοχή του Γουισκόνσιν. Εργάστηκε με οικογένειες ως κοινωνική λειτουργός κατά την δεκαετία του 1950 στο Σικάγο. Αρχικά δούλευε με οικογένειες στις οποίες υπήρχε ένα μέλος με σχιζοφρένεια. Ξεκίνησε την οικογενειακή θεραπεία μετά την διαπίστωση ότι η μητέρα μιας ασθενούς με σχιζοφρένεια αντέδρασε όταν η κόρη της άρχισε να βελτιώνεται. Η μητέρα μάλιστα απείλησε τη θεραπεύτρια ότι θα της κάνει μήνυση. Κατόπιν η Satir κάλεσε και τον πατέρα και τον μεγάλο αδελφό να συμμετέχουν στις θεραπευτικές συνεδρίες, μέχρι η οικογένεια να αποκτήσει κάποια ισορροπία και να γίνει ικανή να αντιμετωπίζει το πρόβλημα…

Οι άνθρωποι που επιλέγουν σήμερα να γίνουν γονείς, παίζουν πολλαπλούς ρόλους στη ζωή τους. Ως γονείς, είναι υπεύθυνοι για την ικανοποίηση των βασικών αναγκών των παιδιών τους, όπως τροφή, στέγη και ασφάλεια. Παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη και καθοδήγηση για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να εξελιχθούν σε υγιείς, καλά προσαρμοσμένους ενήλικες. Οι γονείς επίσης, διδάσκουν στα παιδιά τους σημαντικές δεξιότητες ζωής, όπως πώς να επικοινωνούν αποτελεσματικά, πώς να παίρνουν καλές αποφάσεις και πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Οι γονείς είναι τα πρωταρχικά πρότυπα για τα παιδιά τους. Τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας τις συμπεριφορές και τις στάσεις των γονιών τους, επομένως είναι σημαντικό για τους γονείς να διαμορφώνουν θετικές συμπεριφορές και…

Η ζωή του καθενός είναι γεμάτη από ψευδαισθήσεις, ίσως επειδή η αλήθεια συχνά μας φαίνεται αβάσταχτη. Κι όμως, η αλήθεια είναι τόσο αναγκαία, που η άγνοιά της έχει υψηλό κόστος, το οποίο μπορεί να εμφανιστεί με την μορφή σοβαρών ασθενειών. Χρειάζεται λοιπόν να προσπαθήσουμε, ακολουθώντας μια μακροχρόνια διαδικασία, να ανακαλύψουμε τη δική μας προσωπική αλήθεια, μια αλήθεια που μπορεί να μας προκαλέσει πόνο πριν μας προσφέρει μια νέα αίσθηση ελευθερίας. Αν, αντίθετα, επιλέξουμε να αρκεστούμε σε μια διανοητική γνώση, θα παραμείνουμε στη σφαίρα των ψευδαισθήσεων και της εξαπάτησης του εαυτού μας. Δεν μπορούμε να σβήσουμε τις ζημιές που έγιναν μέσα μας κατά την παιδική μας ηλικία, αφού δεν μπορούμε να αλλάξουμε…

Στην ψυχανάλυση, ο όρος «όριο του εγώ» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη συναισθηματική μας διάκριση και την ταυτότητα μεταξύ εαυτού και των άλλων. Από τη γέννησή μας, οι περισσότεροι από εμάς διαβάζουμε τον κόσμο γύρω μας για να καταλάβουμε πώς πρέπει να είμαστε και τι πρέπει να κάνουμε. Μέσα από τις μελέτες σε βρέφη, γνωρίζουμε ότι ήδη από τις έξι εβδομάδες αρχίζουμε να καθρεφτίζουμε τα πρόσωπα των γονιών μας και να μιμούμε τα συναισθήματά τους. Όρια Τα άτομα που έχουν μεγαλώσει σε ένα χαοτικό παιδικό περιβάλλον μπορεί να έχουν αναπτύξει μια υπερ-ενσυναίσθηση ως τρόπο επιβίωσης. Σε περιβάλλοντα που είναι απρόβλεπτα, ο εγκέφαλός μας θα προσαρμοστεί εξάγοντας μοτίβα από πληροφορίες (Adolphs,…