-
Το παραμύθι ως εργαλείο στην Ψυχαναλυτική διαδικασία
Τα περισσότερα παραμύθια εστιάζουν σε συνηθισμένες και επαναλαμβανόμενες ανησυχίες, όπως η κοινωνικοποίηση του ατόμου, η συναισθηματική ανεξαρτησία και οι ελλείψεις στις σχέσεις που αντιμετωπίζει κάθε παιδί στο περιβάλλον στην διάρκεια της ψυχοκοινωνικής του ανάπτυξης. Κατά την ψυχαναλυτική προσέγγιση, οι θεματικές περιοχές με τις οποίες καταπιάνονται τα παραμύθια, χρησιμοποιώντας τη συμβολική τους γλώσσα, είναι οι εξής: ❖ Συγκρούσεις εντός της οικογένειας, αδελφικές αντιπαλότητες❖ Κοινωνική ωριμότητα, διαδικασία προς την αυτονομία❖ Αποδοχή αρνητικών και θετικών χαρακτηριστικών του εαυτού και των γονέων❖ Απόκτηση προβλημάτων ταυτότητας φύλου στην εφηβεία❖ Σχέσεις γονέα-παιδιού – (μητέρα-κόρη, πατέρας-γιος, κόρη-πατέρας)❖ Συναισθηματική ολοκλήρωση Όλες οι καλές ιστορίες έχουν νόημα σε πολλά επίπεδα και βοηθούν το παιδί να χτίσει την εσωτερική και…
-
Ψυχαναλυτικές ερμηνείες στη δημιουργία και αξιοποίηση των παραμυθιών
Ο Sigmund Freud, ο πατέρας της ψυχανάλυσης, βάσισε την προσέγγισή του στην ιδέα της σύγκρουσης που περιλαμβάνει ασυνείδητες δυνάμεις. Ο Freud δεν ήταν ο πρώτος που βρήκε την ιδέα ενός ασυνείδητου νου. Στην πραγματικότητα πολλές από τις θεωρίες και τις έννοιες του σχετικά με αυτό μπορούν να αναχθούν σε φιλόσοφους όπως οι Immanuel Kant, Arthur Schopenhauer και Eduard von Hartmann. Ανεξάρτητα από την προέλευση της ιδέας του, ο Freud ξεκίνησε μια νέα εποχή στην επιστήμη της ψυχολογίας και επηρέασε πολλούς άλλους. Ο αρχαίος ελληνικός θρύλος του Οιδίποδα παρείχε στον Freud το ιδανικό όχημα για την άρθρωση αυτής της θεωρίας της βρεφικής σεξουαλικότητας και της οικογένειας, όπου η επιθυμία ενός γιου…
-
“Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι”
Το αγαπημένο και διαχρονικό πλέον παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά είναι μια υπέροχη, τρυφερή ιστορία που αφηγείται την προσπάθεια του ποντικούλη Τρωκτικούλη να αγγίξει ένα αστεράκι. Το ποντικάκι ονειρεύεται να αγγίξει ένα αστέρι και αποφασίζει να σκαρφαλώσει ως την κορυφή του χριστουγεννιάτικου δέντρου χωρίς να σκεφτεί το κόπο και το χρόνο που θα χρειαστεί. Αποφεύγει τους πειρασμούς ή τις προτάσεις από τα στολίδια που προσπαθούν να τον παρασύρουν για να παρατήσει τον στόχο του, τάζοντάς του δόξα και δύναμη, πλούτη ή οικογένεια και θαλπωρή. Αφήνει το λίγο, το μέτριο, το ψεύτικο και το πρόσκαιρο. Με πείσμα, θάρρος και δυνατή θέληση αναζητά να βρει την πληρότητα, να φτάσει και να αγγίξει το…
-
Η ιστορική προέλευση των Παραμυθιών
Οι αρχαιότερες γραπτές ιστορίες που ανακαλύφθηκαν ήταν στην Ανατολή και αποτελούνταν από μια συλλογή από σανσκριτικά παραμύθια με πέντε βιβλία, τα Ινδικά Πανχατάντρα. Δε γνωρίζουμε πότε γράφτηκαν, πιστεύεται όμως ότι έφτασαν στην Ελλάδα την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τα βιβλία αυτά τα χρησιμοποιούσαν για να εκπαιδεύσουν τους νεαρούς Ινδούς αριστοκράτες. Υπάρχουν επίσης οι βουδιστικοί θρύλοι Πατάκα, οι οποίοι έχουν γραφτεί πριν από 2000 χρόνια και οι περσικοί μύθοι Νεράιδες και Τζίνι, ενώ οι αρχαιότεροι από όλους εμφανίστηκαν στην Αίγυπτο το 1400 π.Χ. Η παλαιότερη συλλογή παραμυθιών στην Ευρώπη εμφανίστηκε μετά την εποχή της Αναγέννησης στην Ιταλία και συγκεκριμένα στη Βενετία το 1550 από τον Στραπαρόλα, όταν δημοσίευσε τα Νότι Πιατσέβολι. Αποτελούνταν από μια…
-
Η Θεματολογία των παραμυθιών
Το παραμύθι συγκινεί και ψυχαγωγεί όλους τους λαούς της Γης από τα πανάρχαια χρόνια. Η υπόθεσή του δε δεσμεύεται από τόπο και χρόνο και τα πρόσωπά του είναι φανταστικά. Στα παραμύθια συναντάμε πλήθος από απίθανα και απίστευτα γεγονότα. Αυτά όμως που για το σημερινό άνθρωπο είναι φανταστικά, για τον πρωτόγονο αποτελούσαν τον αληθινό του κόσμο, όπως αυτός τον έβλεπε ή όπως τον εξηγούσε απλοϊκά. Όλος ο κόσμος του πρωτόγονου ανθρώπου, η θεωρία του για τη γέννηση του κόσμου, ο φόβος του για τα διάφορα φυσικά φαινόμενα, η πίστη του στη μαγεία, στη δεισιδαιμονία, στις υπερφυσικές ικανότητες των μάγων, η στενή του σχέση με τα ζώα, τα οποία θεωρούσε συντρόφους, τα…
-
Η συμβολή του παραμυθιού στην ανάπτυξη του παιδιού
Το παραμύθι, έχει ως σκοπό να ψυχαγωγήσει τα παιδιά, να τους τραβήξει το ενδιαφέρον, να τους γεμίσει με εικόνες, να τους διεγείρει τη φαντασία, να τους εισάγει σε κόσμους μυθικούς ονειρικούς όπου τα πάντα είναι εφικτά. Το παραμύθι καλλιεργεί το πνεύμα στα παιδιά, ξεκαθαρίζει τα συναισθήματά τους να αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες και ταυτόχρονα να προτείνει λύσεις στα προβλήματά τους. Οι ιστορίες και οι μύθοι δεν μπορούν να τα προσφέρουν αυτά στο βαθμό που το παραμύθι το ίδιο το μπορεί. Το παραμύθι μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε την παρέμβαση του ανθρώπου σε μια κατάσταση που τον περιβάλλει. Μερικοί αμφισβητούν την αξία του ή και το απορρίπτουν διότι υποστηρίζουν πως κάνει…
-
Μια φορά και έναν καιρό…
Σύμφωνα με τον γνωστό ψυχαναλυτή Μπρούνο Μπέτελχαϊμ, οι ενήλικες έχουν την τάση να παίρνουν στην κυριολεξία τα πράγματα που λέγονται στα παραμύθια, ενώ θα έπρεπε να τα βλέπουν ως συμβολικές αποδόσεις ζωτικών εμπειριών της ζωής. Τα παιδιά αντίθετα, καταλαβαίνουν τα σύμβολα διαισθητικά και εξάγουν τα δικά τους συμπεράσματα. Πίσω από την ποιητική του αφήγηση και τις γοητευτικές τους εικόνες τα παραμύθια μπορούν να φανούν χρήσιμα βγάζοντας τα παιδιά από τις δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν. Οι αγωνίες και οι φόβοι τους καθησυχάζουν χωρίς να διερευνώνται κάτω από το σκληρό φως μιας λογικής που τα ξεπερνά. “Μονάχα παλεύοντας εναντίον δυνάμεων που φαίνονται συντριπτικά υπέρτερες μπορεί ο άνθρωπος να αντλήσει νόημα από…