Συμπεριφοριστές είναι οι μελετητές που έστρεψαν την προσοχή τους στις διαδικασίες με τις οποίες επιτυγχάνεται η αλλαγή και η διατήρηση (ανάλογα) της συμπεριφοράς την οποία ονομάζουμε μάθηση και “έφεραν” τα ζητήματα αυτά στο εργαστήριο, προσπαθώντας να μεταφέρουν τις μεθόδους παρατήρησης των φυσικών επιστημών στην ψυχολογία. Από μόνο του αυτό το γεγονός, σε αυτή του τη διάσταση είναι θετικό και θα ήταν θετικότερο, εάν δεν “παρέλειπαν”, όπως τους ασκείται κριτική, να συνυπολογίσουν και άλλους, μη παρατηρήσιμους παράγοντες. Φυσικά εκκινώντας από τις φιλοσοφικές παραδόσεις του θετικισμού και του ορθολογισμού  πρέπει να δεχτούμε ότι ήταν συνεπείς με την άποψη ότι αληθινό είναι ό,τι η επιστήμη μπορεί να παρατηρήσει και να επιβεβαιώσει μέσα από…

Το συστημικό ψυχόδραμα αποτελεί μέρος μιας ολοκληρωμένης εκπαίδευσης σε μια μορφή βιωματικής-αφηγηματικής συστημικής ψυχοθεραπείας. Εφαρμόζεται με διάφορες παραλλαγές στη θεραπεία όλου σχεδόν του φάσματος των ψυχικών διαταραχών, αλλά και σε ανθρώπους που επιδιώκουν αυτογνωσία και ενημερότητα στην ανθρώπινη επικοινωνία. Χρησιμοποιείται όχι μόνο στο πλαίσιο θεραπευτικής ομάδας, αλλά και στη θεραπεία οικογένειας, ζεύγους, δικτύου και ατομικά. Οι πρώτες εφαρμογές συστημικού ψυχοδράματος στο πλαίσιο των συστημικών ψυχοθεραπειών έγιναν από τη V. Satir (παίξιμο ρόλων, προσομοιώσεις, γλυπτό, «πάρτυ των μερών του εαυτού», οικογενειακή ανακατασκευή) και συνεχίστηκε από πολυάριθμους θεραπευτές (όπως Chasin, Roth, Bograd, Williams, Farmer, ο Pluymaekers με το«γενεόγραμμα τοπίου» κ.ά.) Όταν το συστημικό σκέπτεσθαι εφαρμόζεται στο κλασικό ψυχόδραμα του Moreno χρειάζεται να…

Το πρόβλημα του πόνου και της ψυχικής οδύνης αποτελεί κεντρικό θέμα στο έργο πολλών ψυχαναλυτών, και η αναφορά στον μύθο του Οιδίποδα προσδίδει έναν πλούσιο συμβολισμό για την κατανόηση αυτής της δυναμικής. Η προβληματική του μύθου του Οιδίποδα, όπως αναλύεται από την ψυχανάλυση, περιλαμβάνει την αναζήτηση της αλήθειας πίσω από τον προσωπικό πόνο και την ψυχική οδύνη, καθώς και την αντιμετώπιση των απειλών του ψυχικού θανάτου. Η Σφίγγα και το Αίνιγμα της Ψυχικής Οδύνης Συμβολισμός της Σφίγγας: Στον μύθο του Οιδίποδα, η Σφίγγα, με το αίνιγμα που θέτει, ενσαρκώνει την απειλή του ψυχικού θανάτου. Αυτή η απειλή αντιπροσωπεύει την αντιμετώπιση των βαθύτερων, ασυνείδητων φόβων και ανησυχιών που κρύβει ο άνθρωπος.…

Η Virginia Satir έγινε γνωστή γιατί εισήγαγε στην οικογενειακή θεραπεία την έννοια της αυτοεκτίμησης και τη σημασία των ατομικών πηγών που διαθέτει ο άνθρωπος για να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του. Τα βιβλία της αναφέρονται στην οικογενειακή επικοινωνία και είναι γνωστή η περίφημη διακήρυξη για την Εκτίμηση του Εαυτού. Στις δεκαετίες ’60 και ’70 έγινε πολύ γνωστή και στο ευρύ κοινό, με τα βιβλία Conjoint family therapy (1964), Peoplemaking (1972). (Best sellers) Θεωρείται από πολλούς η μητέρα, ή η γιαγιά της οικογενειακής θεραπείας. Υπήρξε πρωτεργάτης στο περίφημο Mental Research Institute στο Palo Alto της Καλιφόρνια – 1958 D. Jackson, Paul Watzlawick, Richard Fish, V. Satir, S. Minuchin, Irvin Yalom – και…

O Freud σημείωνε «μου φαίνεται πιο αξιοσέβαστο και ηθικά λιγότερο απαράδεκτο να αναγνωρίζει κανείς τις πραγματικές του αξιώσεις και ανάγκες, από το να παριστάνει, όπως ακόμη συνηθίζεται από τους γιατρούς, τον αφιλοκερδή φιλάνθρωπο» (On beginning the Treatment,1913). Το χρήμα αντιπροσωπεύει πάντα την υλική υπόσταση του ψυχαναλυτή, την περατότητα του, άρα το σώμα του, αφού πρέπει κι αυτός να ζήσει. Στην πορεία μιας ψυχανάλυσης τα πράγματα, καλώς εχόντων των πραγμάτων, εξελίσσονται διαμέσου του περάσματος από μια εξιδανικευμένη ναρκισσιστική μεταβίβαση στις αρχές της θεραπείας (ο αναλυτής εν είδει ναρκισσιστικής προεκτάσεως του μεγαλείου του ασθενούς), στην ερωτική και αρνητική μεταβίβαση, αναγκαία προκειμένου να αναπτυχθεί η θεραπευτική σχέση. Όσο ο αναλυτής παραμένει εξιδανικευμένος, βιώνεται…

Η διατήρηση σε μια φαινομενικά αδιέξοδη κατάσταση είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που απαιτεί βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης ψυχολογίας και της διαδικασίας εσωτερικής επεξεργασίας. Η ανάλυση αυτής της κατάστασης αποκαλύπτει την πολυεπίπεδη φύση της ανθρώπινης εμπειρίας και τις διάφορες δυνάμεις που δρουν στο ψυχισμό. Γνωστικό και Συνειδητό ΕπίπεδοΣτο γνωστικό και συνειδητό επίπεδο, ο άνθρωπος αναλύει την κατάσταση με βάση τη λογική και την αντικειμενική πραγματικότητα. Αυτό περιλαμβάνει την αναγνώριση των προκλήσεων, την εκτίμηση των δυνατοτήτων και των περιορισμών, και την αναζήτηση λογικών λύσεων. Ωστόσο, ακόμη και όταν οι λύσεις φαίνονται ανεπαρκείς ή μη εφικτές, ο άνθρωπος μπορεί να επιλέξει να παραμείνει σε αυτή την κατάσταση για βαθύτερους λόγους που εκκινούν από…

Το περιεχόμενο των ονείρων αποκαλύπτει με ζωντανό τρόπο ότι ο νους περιέχει ασυνείδητες σκέψεις που διαφέρουν συνειδητά από τις συνειδητές. Στην ψυχανάλυση, τα όνειρα κινούνται σε δύο επίπεδα: το προφανές, που είναι η πλοκή του ονείρου και στο λανθάνον, που αποτελείται από τις ασυνείδητες ιδέες, τα συναισθήματα και τις ενορμήσεις που εκδηλώνονται μέσα από την πλοκή. Αναλύοντας τα όνειρα, ο Freud διαπίστωσε πως η ασυνείδητη ζωή μπορεί να είναι εντελώς παράδοξη. Το ασυνείδητο είναι άλογο, δεν έχει λογική (αντίθετες έννοιες μπορεί να εκφράζουν το ίδιο πράγμα). Παραβλέπει την έννοια του χρόνου, του χώρου και κινείται σε έναν συμβολικό κόσμο, όπου όλες οι ιδέες μπορεί να συνδέονται τηλεσκοπικά από μια λέξη…

Συναισθήματα Στην ψυχανάλυση, η ψυχολογική δραστηριότητα του θεραπευτή κατά τη διάρκεια της θεραπείας, έστω κι αν αυτή δεν αφορά ευθέως τον θεραπευόμενο, αλλά φαινομενικά περιλαμβάνει ατομικά θέματα του πρώτου δεν γίνεται κατανοητή ως προϊόν της ατομικής υποκειμενικότητας του θεραπευτή, αλλά ως τρόπος να εκφραστεί η, ως τότε, μη αρθρωμένη, διϋποκειμενική εμπειρία. Συναισθήματα, σκέψεις και αισθήσεις, ακόμα κι αν αυτά μοιάζουν εντελώς προσωπικά για τον θεραπευτή, δεν κατανοούνται ως εάν να είχαν το ίδιο νόημα με αυτό που θα είχαν εκτός της συγκεκριμένης και διαρκώς μεταβαλλόμενης διϋποκειμενικής εμπειρίας, που δημιουργείται από τον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο, στη συγκεκριμένη συνεδρία. Ο Ogden (1994) θα πει ότι η προσπάθεια υποτίμησης και παράβλεψης σκέψεων…