Η παιδική προστασία στην Ελλάδα

Η παιδική προστασία αποτελεί έναν κρίσιμο τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών που στοχεύει στην προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών, την προστασία τους από κακοποίηση και εκμετάλλευση, και την προαγωγή της υγιούς ανάπτυξης τους. Στην Ελλάδα, το σύστημα παιδικής προστασίας παρουσιάζει πολλές προκλήσεις, με ελλείψεις σε συντονισμό και αποσπασματικότητα των υπηρεσιών. Το παρόν άρθρο αναλύει τις υπάρχουσες δομές, τις ελλείψεις και τις προοπτικές βελτίωσης της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των παιδιών στη χώρα​.

Δομές παιδικής προστασίας στην Ελλάδα

Το σύστημα παιδικής προστασίας στην Ελλάδα βασίζεται σε διάφορους δημόσιους και μη-κρατικούς οργανισμούς. Οι κύριες δομές περιλαμβάνουν τις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας, τα κέντρα ψυχικής υγείας, τα σχολεία ειδικής αγωγής, καθώς και τις υπηρεσίες επιμέλειας ανηλίκων. Παράλληλα, η διαχείριση των υποθέσεων προστασίας παιδιών συχνά ανατίθεται σε τοπικούς και περιφερειακούς φορείς, ενώ απουσιάζει ένα ολοκληρωμένο, κεντρικά συντονισμένο σύστημα παιδικής προστασίας​.

Ελλείψεις και προκλήσεις

Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό σύστημα παιδικής προστασίας είναι η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών. Οι αρμοδιότητες είναι κατανεμημένες σε διαφορετικά υπουργεία και επίπεδα της δημόσιας διοίκησης, γεγονός που δημιουργεί κενά στην παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών. Επιπλέον, παρατηρείται έλλειψη εκπαιδευμένων επαγγελματιών, όπως ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, που να μπορούν να διαχειριστούν περιπτώσεις παιδικής κακοποίησης και παραμέλησης με κατάλληλο τρόπο​.

Νομικό πλαίσιο

Το νομικό πλαίσιο προστασίας των παιδιών στην Ελλάδα βασίζεται σε διεθνείς συμβάσεις, όπως η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ωστόσο, σε εθνικό επίπεδο, παρατηρείται απουσία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου που να καλύπτει όλες τις διαστάσεις της παιδικής προστασίας. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες διατάξεις για την αντιμετώπιση της παραμέλησης των παιδιών που τοποθετούνται σε εναλλακτική φροντίδα, ενώ η δυνατότητα υποβολής καταγγελιών από τα ίδια τα παιδιά είναι περιορισμένη​.

Προτάσεις για βελτίωση

Για την αποτελεσματική προστασία των παιδιών, απαιτούνται ορισμένες βασικές βελτιώσεις στο σύστημα. Η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου συστήματος παιδικής προστασίας, με κεντρικό συντονισμό των διαφόρων φορέων, είναι απαραίτητη. Παράλληλα, προτείνεται η σύσταση οικογενειακών δικαστηρίων και η διεπιστημονική στελέχωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ώστε να παρέχεται ολοκληρωμένη στήριξη στις οικογένειες και τα παιδιά​.

Η παιδική προστασία στην Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις, που σχετίζονται κυρίως με την έλλειψη συντονισμού και την αποσπασματικότητα των υπηρεσιών. Παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, με την εισαγωγή ενός ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου και την ενίσχυση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και πρόνοιας.

Βιβλιογραφία

• Βερικάκη, Ο. (2021). Διεπιστημονικό Σεμινάριο, ΕΚΠΑ: Παροχή Υπηρεσιών Παιδικής Προστασίας.
• UNICEF (2021). Child Protection in Greece: Challenges and Solutions. UNICEF Report.