-
Η επίδραση του ονόματος στην ταυτότητα του ατόμου
Το όνομα ενός ανθρώπου αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της ταυτότητάς του και επηρεάζει βαθιά την αυτοεικόνα, τις σχέσεις και την κοινωνική του αντίληψη. Από την παιδική ηλικία, το όνομα γίνεται αναπόσπαστο μέρος της προσωπικής αφήγησης και επηρεάζει τον τρόπο που το άτομο βιώνει την αίσθηση του εαυτού του και την τοποθέτησή του σε ένα κοινωνικό πλαίσιο (Bowen, 1978). Σύμφωνα με τη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία (Minuchin, 1974), το όνομα μπορεί να φέρει συμβολισμούς και οικογενειακές αφηγήσεις που επηρεάζουν βαθιά την αίσθηση ταυτότητας του ατόμου. Το όνομα μπορεί να αντανακλά τις προσδοκίες, τις οικογενειακές παραδόσεις ή ακόμα και άλυτα συναισθηματικά φορτία προηγούμενων γενεών (Boszormenyi-Nagy & Spark, 1973). Για παράδειγμα, ένα παιδί που λαμβάνει…
-
Tα στερεότυπα και η επίδρασή τους στις μαθησιακές επιδόσεις
Η στερεοτυπική απειλή είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που εμφανίζεται όταν τα άτομα ανησυχούν ότι μπορεί να επιβεβαιώσουν αρνητικά στερεότυπα σχετικά με την ομάδα στην οποία ανήκουν. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις επιδόσεις τους σε διάφορους τομείς, όπως η εκπαίδευση και η εργασία. Σύμφωνα με τους Steele και Aronson (1995), η στερεοτυπική απειλή εμφανίζεται όταν ένα άτομο φοβάται ότι θα επιβεβαιώσει ένα αρνητικό στερεότυπο που σχετίζεται με την κοινωνική ομάδα του. Η ανησυχία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των επιδόσεων, ειδικά σε δοκιμασίες που σχετίζονται με τις νοητικές ικανότητες. Η στερεοτυπική απειλή έχει σημαντική επίδραση στις μαθησιακές επιδόσεις των ατόμων που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες. Οι Steele και Aronson…
-
Παραβίαση ορίων στην εκπαίδευση – η σημασία της πρόληψης
Από ψυχοπαθολογική σκοπιά, οι εκπαιδευτικοί που εμπλέκονται σε τέτοιου είδους παραβατικές συμπεριφορές συχνά παρουσιάζουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, όπως η ανάγκη για θαυμασμό και αίσθηση εξουσίας μέσω της εκμετάλλευσης της θέσης τους (Anderson, 2017), συναισθηματική ανωριμότητα, που εκδηλώνεται με δυσκολία στη δημιουργία ισότιμων και ώριμων σχέσεων με άλλους ενήλικες, καθώς και διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων, με δυσκολία στη ρύθμιση επιθυμιών και ορίων (Clark, 2021). Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συνυπάρχουν ιστορικό σεξουαλικού τραύματος ή προσωπικές δυσλειτουργικές αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα και την εξουσία (Jones, 2020).
-
Η συναισθηματική ανάπτυξη μέσω του παιχνιδιού στην πρώιμη παιδική ηλικία
Η συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, ιδιαίτερα κατά την πρώτη παιδική ηλικία, έχει μακροχρόνια επίδραση στη ζωή τους. Ο Lev Vygotsky, ένας από τους πρωτοπόρους στη θεωρία της παιδικής ανάπτυξης, τόνισε τη σημασία του παιχνιδιού στην ανάπτυξη των συναισθηματικών και γνωστικών δεξιοτήτων των παιδιών. Το παιχνίδι παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον για την εξερεύνηση συναισθημάτων, καθώς και για την κατανόηση και διαχείρισή τους. Σύμφωνα με τον Vygotsky, το παιχνίδι αποτελεί βασικό μέσο για την ανάπτυξη των συναισθημάτων, καθώς τα παιδιά βιώνουν συναισθήματα μέσα σε φανταστικές καταστάσεις που δημιουργούν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Το παιχνίδι επιτρέπει στα παιδιά να εξερευνήσουν συναισθηματικές καταστάσεις με ασφαλή τρόπο, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να πειραματιστούν με…
-
Διαταραχές εσωτερίκευσης σε παιδιά και εφήβους
Οι διαταραχές εσωτερίκευσης αποτελούν μία από τις πιο σημαντικές και δύσκολες στην αναγνώριση κατηγορίες ψυχοπαθολογίας που εκδηλώνονται κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Χαρακτηρίζονται από έντονη εσωστρέφεια, κοινωνική απόσυρση και αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Εξαιτίας της φύσης αυτών των διαταραχών, συχνά διαφεύγουν της προσοχής τόσο των γονέων όσο και των εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα τα παιδιά να μην λαμβάνουν την απαραίτητη θεραπευτική παρέμβαση έγκαιρα. Οι διαταραχές εσωτερίκευσης περιλαμβάνουν μία ευρεία κατηγορία ψυχολογικών καταστάσεων, με κοινό χαρακτηριστικό την εσωστρέφεια και την αποφυγή εξωτερικών ερεθισμάτων. Σύμφωνα με τους Achenbach & Rescorla (2001), οι πιο κοινές διαταραχές που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία είναι το άγχος, η κατάθλιψη και οι σωματικές ενοχλήσεις. Αυτές…
-
Η διαμόρφωση των Στάσεων και η επίδρασή τους στη συμπεριφορά
Οι στάσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και αξιολογούμε τον κόσμο γύρω μας. Είναι ψυχολογικές καταστάσεις που επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας και τις αντιδράσεις μας σε διάφορες καταστάσεις και γεγονότα. Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τη θεωρητική βάση της διαμόρφωσης των στάσεων, τις επιρροές που δέχονται από το κοινωνικό περιβάλλον, και τη σχέση τους με τη συμπεριφορά του ατόμου. Οι στάσεις, όπως ορίζονται από τον Gordon Allport, αποτελούν νοητικές και νευρολογικές καταστάσεις ετοιμότητας που διαμορφώνονται μέσα από την εμπειρία και επηρεάζουν δυναμικά την αντίδραση του ατόμου σε κάθε αντικείμενο ή κατάσταση με την οποία σχετίζεται. Η οργάνωση των στάσεων προκύπτει από τη συναισθηματική και γνωστική μας…
-
Η Συστημική Προσέγγιση στην Οικογενειακή Θεραπεία
Η συστημική προσέγγιση, βασισμένη στις αρχές της συστημικής θεωρίας, δίνει έμφαση στη σημασία της ανάλυσης του ατόμου ως μέρος ενός ευρύτερου συστήματος, όπως η οικογένεια ή οι κοινωνικές του σχέσεις. Ένα σύστημα ορίζεται ως ένα σύνολο από αλληλεξαρτώμενα μέρη, όπου η αλλαγή σε οποιοδήποτε μέρος επιδρά στο σύνολο. Αυτή η θεώρηση τονίζει πως το άτομο δεν μπορεί να εξεταστεί αποκομμένο από το περιβάλλον του, αλλά πρέπει να αναλυθεί με βάση τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις που αναπτύσσει. Οι πρώτες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις επικεντρώνονταν στην ατομική σχέση μεταξύ θεραπευτή και ασθενή, με τη θεραπεία να εστιάζει στα εσωτερικά ζητήματα και στις υποκειμενικές συγκρούσεις του ατόμου. Παρά την κατανόηση ότι η οικογένεια παίζει…
-
Παιδιά θύματα και μάρτυρες εγκλήματος
Η προστασία των παιδιών που εμπλέκονται ως θύματα ή μάρτυρες εγκλήματος αποτελεί σημαντική πρόκληση για τα συστήματα δικαιοσύνης σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι κατευθυντήριες γραμμές των Ηνωμένων Εθνών στοχεύουν να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα των παιδιών διαφυλάσσονται καθ’ όλη τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας, ενώ παράλληλα ελαχιστοποιείται η περαιτέρω θυματοποίηση. Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη δικαιοσύνη στις υποθέσεις που εμπλέκονται παιδιά θύματα και μάρτυρες εγκλήματος διαμορφώθηκαν με στόχο να παράσχουν πρακτικές κατευθύνσεις στις εθνικές κυβερνήσεις, τα δικαστικά συστήματα και τους επαγγελματίες. Ο βασικός στόχος είναι η εφαρμογή δικαστικών διαδικασιών που σέβονται τα δικαιώματα των παιδιών, χωρίς να τα εκθέτουν σε επιπλέον τραυματικές εμπειρίες. Οι κατευθυντήριες γραμμές στηρίζονται σε θεμελιώδεις αρχές, όπως…
-
To άγχος μαθηματικών και βασικές αριθμητικές δεξιοτήτες στα παιδιά Δημοτικού
Το άγχος των μαθηματικών (MA) αποτελεί ένα από τα βασικά ψυχολογικά εμπόδια που επηρεάζουν τη μαθηματική επίδοση των παιδιών. Ειδικότερα, η επίδραση του MA σε μικρά παιδιά δεν έχει μελετηθεί εκτενώς, παρόλο που η εκδήλωση αρνητικών συναισθημάτων και άγχους απέναντι στα μαθηματικά μπορεί να εμφανιστεί ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Ορισμός του άγχους των μαθηματικών Το άγχος των μαθηματικών ορίζεται ως το συναίσθημα έντασης και φόβου που προκαλείται από τη χρήση αριθμών και την επίλυση μαθηματικών προβλημάτων. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι το άγχος αυτό εμφανίζεται όχι μόνο κατά τη διάρκεια εξετάσεων, αλλά και σε καθημερινές μαθηματικές δραστηριότητες, όπως τα μαθήματα και η επίλυση ασκήσεων στο σπίτι. Στόχοι…
-
Αξίες και Στάσεις: μια ψυχοκοινωνική και πολιτισμική προσέγγιση
Οι αξίες αποτελούν θεμελιώδεις έννοιες στην κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και κοινωνικής δομής. Στο πλαίσιο της ψυχοκοινωνικής προσέγγισης, οι αξίες καθορίζουν το επιθυμητό και επηρεάζουν τις επιλογές ατόμων και ομάδων, οδηγώντας στη διαμόρφωση συμπεριφορών και στάσεων. Αυτό το άρθρο εξετάζει τον ορισμό των αξιών, τις ψυχοκοινωνικές διαστάσεις τους και τις διαπολιτισμικές διαφορές που σχετίζονται με αυτές. Σύμφωνα με τον Kluckhohn (1951), οι αξίες ορίζονται ως «σαφής ή υπονοούμενη σύλληψη του επιθυμητού, χαρακτηριστική ενός ατόμου ή μιας ομάδας, η οποία επηρεάζει την επιλογή προτύπων και μέσων». Οι αξίες, είτε εκφράζονται λεκτικά είτε όχι, διαμορφώνουν βαθιά τις κοινωνικές συμπεριφορές. Οι στάσεις, από την άλλη, αναφέρονται σε συγκεκριμένες τοποθετήσεις ενός ατόμου ή μιας…